Pathetiek en Leugens - SOS Sint-Anna in de gemeenteraad

Voor de liefhebber breng ik vandaag een bespreking van het optreden van de zogenaamde SOS Sint-Anna-actiegroep in de Gentse gemeenteraad. Het is een bijzonder lang stuk geworden. Ik wou de uitspraken van de groep nagenoeg volledig weergeven en duidelijk onder de loep nemen.

Voor de vierde keer kon de actiegroep het woord voeren. Tijdens de zomer had de actiegroep met een petitie rondgelopen, die uiteindelijk door vierduizend inwoners van Gent werd ondertekend. Daardoor konden ze dus de gemeenteraad een aantal zaken ter stemming voorleggen.
De actiegroep werd uitgenodigd om het woord te voeren. Dit werd gevolgd door een vragenrondje. De stemming werd uiteindelijk, op initiatief van Schepen Souguir verschoven naar de volgende gemeenteraad, zodanig dat er in de zitting van de bevoegde commissie tijd kon gemaakt worden om te debatteren en om ideeën uit te wisselen.

De actiegroep maakte hierover veel misbaar (zoals gewoonlijk). Compleet onterecht (evenzeer zoals gewoonlijk) . De actiegroep dacht blijkbaar dat gemeenteraadsleden net voor het verwachte einde van de onderhandelingen de boel zouden stilleggen. Na al het geld en tijd dat de Stad er al had ingestoken vond de groep dat de Gentenaren de plannen niet mochten zien of horen. De actiegroep eiste dat de boel werd stilgelegd en dat zij door de Stad begeleid zou worden om, samen met sponsors, plannen te verzinnen voor het gebouw. Hoe wereldvreemd kun je zijn?
Dit zou zonder enige twijfel door ieder gemeenteraadslid met een beetje verstand en een beetje verantwoordelijkheidszin meteen worden verworpen. De schepen heeft, in het kader van inspraak en burgerparticipatie, de stemming laten uitstellen. In de commissie mocht het voorstel van de actiegroep verder besproken worden zodat het in de volgende gemeenteraad ter stemming kan voor liggen.

Bon, in de gemeenteraad van 21 oktober dus finale bespreking van het 'burgerinitiatief' en stemming.

De actiegroep kan wederom het woord voeren. Woordvoerders van dienst zijn Beatrice Truyen, Tania De Mulder en Paul Van Houtte ('voorzitter' van de vzw met zetel bij hem thuis). Ik geef de woordvoerders, in de mate van het mogelijke, zo veel mogelijk letterlijk weer, vooraf gegaan door BV, TDM of PVH. De pathetische of geaffecteerde manier van spreken, de belerende of verontwaardigde toon en de handgebaren moet u er maar zelf bij bedenken.

 Moeder, waarom staan wij hier?

BT Maar staan wij hier niet puur pro forma? Want in de vorige commissie werden we kort gehoord, werden er door jullie amper vragen gesteld en werd snel overgegaan tot de orde van de dag. Namelijk Delhaize.

Dus de actiegroep maakt van haar tetter omdat de gemeenteraadsleden geen massa vragen stelden aan de actiegroep die zelf herhaaldelijk aangaf niets te weten en geen idee had wat aan te vangen met de kerk. Het enige dat de actiegroep stelde was haar eisen.

De actiegroep maakt ook van haar tetter omdat de gemeenteraadsleden blijkbaar nieuwsgierig waren naar de voorstelling van de plannen van Consortium Markthal. De actiegroep is blijkbaar verontwaardigd dat gemeenteraad belangstelling heeft voor het resultaat van een proces dat bijna een jaar in beslag heeft genomen.

BT Inspraak wordt zo een schertsvertoning met een dergelijke uitnodiging die zo geen echte invloed meer kan hebben. Want achter de schermen werd alles al beslist. Dit is jammer. Heel jammer. Het is een gemiste kans en voor de democratie en voor de Sint-Annakerk. Wij hopen deze keer dan ook echt gehoord maar vooral begrepen te worden. Want driemaal is scheepsrecht hè dames en heren.

Vertaling: inspraak is een schertsvertoning als er niet klakkeloos gedaan wordt wat wij eisen. Of nog korter: democratie is: doen wat een actiegroep eist.

Nadat ze dus de gemeenteraad overbodig verklaard heeft begint ze aan scheldpartij:

BT SOS Sint-Anna en zijn volgers leggen zich niet neer bij deze barbaarse beslissing. Als echt onafhankelijke groep los van enige politiek en met enkel de liefde voor erfgoed en de bijbehorende cultuur als bindmiddel vinden wij dat het plan van Delhaize getuigt van een beschamende ondeskundigheid. Het is geen behoud. Maar het masacreren van de eigenheid van het gebouw.

 'eenheidsworst'

 

BT Voor wat het waard is geven we enkele kritische noten bij de plannen.

Als je zelf herhaaldelijk en publiekelijk zegt dat je actiegroep geen enkele dossierkennis heeft, waarbij je zegt dat dit, uiteraard, de schuld is van de stad, dan zijn je kritische noten bij plannen misschien inderdaad niet van hoge waard. Maar bon.

BT We vragen ons af wat jullie eigenlijk doen?! Wat jullie eigenlijk beslissen?! De kerk en haar omliggende grond verkopen voor 500.000 euro. Dit is slechts de helft van de waarde van het orgel. (Ze heeft blijkbaar een taxatie laten doen?) En dan nog te bedenken dat al veel belastinggeld geinvesteerd werd bij eerder restauraties. Dames en heren, wat een cadeau! Of het in erfpacht geven voor de luttele som van ongeveer dertigduizend euro per jaar.

Om dan toch vooral niets te zeggen over het feit dat de actiegroep maandenlang eiste dat de kerk aan haar gegeven zou worden voor 1 euro. Vandaag eist de groep dat de Stad het beheer aan haar geeft, met ondersteuning van de Stad én op kosten van de Stad.

BT De wet op de bescherming van de gebouwen (sic) houdt in dat men die gebouwen bewaard voor de toekomst en voor de volgende generaties. Maar de geest van die wet dames en heren. De geest van die wet is veel meer. Zo veel meer.

Een ronduit vreemde stelling waar ze verder in haar discours niet meer op terugkomt.

BT Delhaize beloofde ons en jullie allemaal een uniek concept. Maar tot onze grote verontwaardiging betekende dit project niets meer dan eenheidsworst maar dit keer gepresenteerd in het unieke kader van Sint-Anna.

Ja, u leest het goed. De actiegroep maakt van haar tetter omdat het concept niet origineel genoeg zou zijn in haar ogen. 

BT Er is een prachtig orgel helaas niet meer voor concerten maar enkel nog als decor. Bovendien zullen de glazen wand de akoestiek volledig teniet doen.

De vloeren worden verstopt! En drie meter hoge plinten moffelen het wandmeubilair zoals de preekstoelen (sic) en de altaren weg. Om dan nog niet te spreken van de muurschilderingen.

Op de voorgestelde plannen kun je duidelijk zien dat er een beschermde vloer op de kwetsbare en waardevolle vloer gelegd gaat worden. Ook de kwetsbare muren krijgen een beschermde voorwand. En dat is fantastisch nieuws. Ik was bijzonder opgetogen toen ik dat zag. In een ruimte waar bezoekers komen, waar kinderen rondlopen, waar wel eens iets moet worden verplaatst, waar kuisfirma's passeren, daar moet je maatregelen nemen om schade te voorkomen. Dat is 'goed huisvaderschap'. Dat is zorg dragen voor het monument.

Dat mensen die geen flauw benul hebben hoe je zorg draagt voor een monument daar hysterisch over lopen doen zegt alles over hen en niets over de plannen.

BT Dit alles wordt mogelijk gemaakt terwijl dat de modale burger amper iets mag aanpassen aan zijn eigenste beschermde woning.

Onzin van de bovenste plank. Tuurlijk zijn er strenge regels en voorwaarden. Maar komt de mensen niet wijsmaken dat er in een beschermd pand geen elektriciteitsdraden liggen, geen sanitair, geen verwarming. In een beschermd pand mag je vanalles doen. Ga maar eens kijken. In private woningen als je de kans hebt, maar ga straks gewoon een openbaar gebouw binnen. Ga in de kathedraal kijken, in het Gravensteen, in de Sint-Pietersabdij. Daar zijn immense ingrijpen gebeurd, en dat is maar logisch en normaal en goed ook.

BT We sprongen wel een gat in de lucht toen we hoorden dat jullie de oude beuk zullen sparen. Maar daar stopt het ook bij. Want, even ernstig nu, dames en heren.

Dus de actiegroep zegt hier dat die beuk haar niets kon schelen. En dat is verstaanbaar vermits ze nooit een eis heeft geformuleerd over ‘de oude beuk’.

BT Dit plan is toch een ramp. Bijgebouwen die het stadszicht schaden. De hekkens die uit het stadszicht verdwijnen en vervangen worden door een soort afscherming aan beide zijden van de kerk waardoor het park aan het oog onttrokken wordt.

Mensen toch. Uiteraard zijn er ‘bijgebouwen’. Denkt de actiegroep nu werkelijk dat er enig gebruik kan zijn van de kerk zonder ‘bijgebouwen’? Geen noemenswaardig sanitair is blijkbaar nog steeds aanvaardbaar voor een parochiekerk maar voor elk ander gebruik is dat niet meer van deze tijd. Om nog maar te zwijgen van andere voorzieningen.

Momenteel zijn er trouwens ook ‘bijgebouwen’. Waarmee de actiegroep nog maar eens haarfijn aantoont dat ze geen enkele band heeft met de kerk. 

Ik zie tenslotte in de plannen op geen enkele manier waar bijgebouwen het 'stadszicht schaden'.

BT Bovendien is er geen enkele duidelijkheid over de aanrijroutes voor leveringen en ophalen van afval.

Nu is de groep van haar tetter aan het maken dat nog niet alle details bekend gemaakt zijn.

Denken ze werkelijk dat een andere bestemming geen leveringen vereist of 'ophalen van afval'?

BT Hoe valt dit eigenlijk te rijmen met een site die naadloos zou aansluiten bij het bestaande park?

Over ‘het bestaande park’ kunnen we heel erg kort zijn. Aan de ene kant van de kerk ligt parking. Aan de andere kant is een klein parkje, tussen een appartementsgebouw en de kerk, met enkele bomen. Er is een hekken voor dat door een privé-persoon op eigen initiatief en naar eigen goeddunken wordt afgesloten. Er staat een garage in het parkje en er is een 'oprit' aangelegd met gravé. De openbare vuilbak, nog een oud model, is door een privé-persoon afgeplakt. Zeer regelmatig staan er auto's geparkeerd. Een buur van de kerk slaat er blijkbaar bouwmateriaal op. Het achterdeel van de voormalige pastorietuin is momenteel afgesloten en aan het oog onttrokken.

De site gaat naadloos aansluiten bij het park op de rotonde, momenteel een druk verkeerspunt. In de toekomst deel van een eengemaakte site.

BT Het nieuwe buurtpark bevat een doorgang naar de Groene Ooie, een fietsstalling voor het ganse complex en voorzien zo goed als geen schaduw. Buurtbewoners kunnen enkel daar of in een onthaalgebouw terecht en voor cultuurminnende toeristen is er absoluut geen ruimte voorzien.

Nu is er niets voor buurtbewoners. Er is een parking aan de ene kant, een vaak afgesloten parkje aan de andere kant. Er is wel veel schaduw van de gebouwen dus dat is in orde. Zelfs op de meest zonnige dag is het daar een bijzonder schaduwrijke bedoeling. En 'cultuurminnende toeristen' kunnen nergens terecht. 

'Daaraan is te merken'

BT Daaraan is te merken, dames en heren, dat de meesten onder jullie, hoe spijtig ook, zelfs wilden beslissen zonder ooit de kerk te hebben bezocht.

Dus aan het dossier is te merken dat gemeenteraadsleden iets niet gedaan zouden hebben, wat ze wel gedaan hebben? Nu moet ik toegeven dat ik geen onderscheiding behaald hebt voor het vak logica, dit gaat mijn petje ver te boven. Ze hebben iets gedaan, maar aan het dossier is te zien dat ze het niet zouden gedaan hebben? Aan het dossier is af te lezen dat mensen die het dossier moeten lezen en goedkeuren iets niet zouden gedaan hebben, wat ze wel hebben gedaan?

BT Op ons voorstel die we aan de commissieleden richten om op zijn minst een bezoek te brengen aan de kerk werd positief gereageerd. Zodat jullie nadien met meer kennis van zaken over het dossier zouden kunnen stemmen.

De actiegroep is wanhopig op zoek naar pluimen in hun hoed te steken, naar 'overwinningen'. De actiegroep claimt dat zij het voorstel gedaan hadden dat gemeenteraadsleden de kerk, waar zij niets mee te maken hebben, zouden bezoeken. Zonder te veel in detail te gaan, verschillende politieke partijen hadden reeds plannen gemaakt om de kerk te bezoeken. De gemeenteraad heeft in samenspraak met de bevoegde diensten een bezoek georganiseerd. De actiegroep stond buiten te protesteren en was 'boos' dat ze niet mee binnen mocht. Niettegenstaande het feit dat ze dus absoluut niets te maken heeft met de kerk. Binnen kregen de gemeenteraadsleden tekst en uitleg bij het gebouw. Over de enige plannen van Consortium Markthal is toen niets gezegd. De onderhandelingen waren tenslotte nog volop bezig.

Tussen haakjes, achteraf las ik dat de actiegroep blijkbaar ook boos was omdat hun 'onafhankelijke historicus' de historische inleiding niet had mogen geven. Wat een ‘onafhankelijke historicus’ zou zijn weet ik niet, laat staan wie dat dan zou zijn, evenmin weet ik wat er niet ‘onafhankelijk’ zou zijn aan diegene die de toelichting dan wel gaf, laat staan wat er dan niet ‘onafhankelijk’ zou geweest zijn aan zijn/haar uitleg.

BT En dan is er nog de vraag of het ingediende project op termijn leefbaar is.

De actiegroep denkt blijkbaar dat niemand deze oefening heeft gemaakt. Noch Delhaize, noch PMV, noch de Stad Gent zijn over nacht ijs gegaan.

Nog los van het feit dat de door de actiegroep geroepen ideeën gegarandeerd en zelfs op de meest korte termijn niet leefbaar zouden zijn.

BT Op amper vijf minuten wandelen zijn er diverse restaurants, een Carrefour, de Lousbergmarkt, een slager, een bakker. Op tien minuten stappen is er een tweede slager en nog een Carrefour, en wie een gezellige wijnbar opzoekt moet amper nog vijf minuten verder wandelen.

Wat een vreemde oplijsting. Net naast de kerk zit er een buurtwinkeltje, het vermelden niet waard blijkbaar. Er zit ook een buurtwinkeltje op twee minuten stappen in de Brabantdam. Ook over de Match spreekt ze niet. Noch over de gigantische hoeveelheid cafés in de omtrek. Het is mij ook helemaal niet duidelijk wat ze hier wil zeggen. Dat er al winkels genoeg zijn? A ja.

Het kan aan mij liggen maar volgens mij gaat Delhaize geen stap zetten om een consortium op te zetten, een project uit te werken, een project in te dienen en dan bijna een jaar onderhandelen over dat project zonder op voorhand eens goed na te denken. Maar ja, Beatrice Truyen zal het wel beter weten.

'ideeën'

BT En daarom ja, stop de onderhandelingen.

De vraag die ons telkens wordt gesteld is, wat is jullie tegenvoorstel?

Nu gaan we het horen. Het is waarschijnlijk de laatste keer dat ze het woord mogen voeren, de apotheose van hun harde werk. Datgene waarvoor ze in de zomer petities hebben (laten) ophalen.

BT Eerst en vooral moeten een aantal noodzakelijke conserveringswerken worden uitgevoerd. En hiervoor vragen WIJ aan de Stad dat ze haar minimale financiële verantwoordelijkheid opneemt.

Dus voor alle duidelijkheid: de eerste keer dat de actiegroep in de gemeenteraad het woord nam, stelde ze: “De kerk moet niet gerestaureerd worden.” Geen verdere toelichting te horen of achteraf te vinden over waar deze uitspraak op zou gebaseerd zijn, noch over de bevoegdheid of expertise van diegene die deze uitspraak deed. Dezelfde woordvoerder slaagde er in om op dezelfde plaats maar dan in september iets heel anders te zeggen. “De grote restauratie kan gespreid worden in de tijd. Er kan gekeken worden welke stukken het eerst moeten gedaan worden en dan telkens weer gekeken. Spreiden is beter dan alles in één keer doen.” Wederom geen enkele indicatie van waar die uitspraak op zou kunnen gebaseerd zijn, noch over de expertise van diegene die deze uitspraak doet.

En dus nu, ze moet wel gerestaureerd worden. De kosten, zo eist de actiegroep, moet de Stad Gent dragen.

Met de merkwaardige formulering 'haar minimale financiële verantwoordelijkheid opneemt'. Alsof de Stad tot nu toe haar verantwoordelijkheid niet zou opgenomen hebben. En alsof de kostprijs van zo'n restauratie ook maar ergens 'minimaal' kan genoemd worden. 

BT De laatste gegevens tonen aan dat de totaliteit van de werken amper, ik zeg amper, amper vijf miljoen euro zouden bedragen. Vraag is waar die cijfers vandaan komen. Want eerder was er sprake van 12 miljoen euro.

"de laatste gegevens"? Wat een vreemde formulering. De actiegroep verwijst naar cijfers en vraagt zich tegelijkertijd af waar die vandaan komen. Ik weet niet hoe het met u zit maar als ik cijfers gebruik in een betoog dan weet ik waar ik die vandaan heb. En als ik dat niet weet dan ga ik mij niet publiekelijk kwaad maken dat ik dat niet weet.

BT De restauratiekosten kunnen in de tijd worden gespreid en de Stad kan rekenen op een overheidssubsidie van veertig procent.

Er blijft dan amper drie miljoen euro over of honderdduizend euro per jaar over een periode van dertig jaar. Niet meer dan een goede achtduizend driehonderd drieëndertig euro per maand.

Dus de actiegroep die bewezen heeft niets af te weten van restauraties, die hierboven aangeeft niet te beschikken over de juiste cijfers, gaat de Stad hier vertellen hoe ze het boekhoudig moeten invoeren. Van waar haalt ze die cijfers? Van waar haalt ze die 'berekening'? Op wat slaat dit?

Of erger nog. Denkt de actiegroep dat de restauratie over dertig jaar gespreid kan worden? Dat er elke maand een halve meter opgeschoven kan worden? Dat er elk jaar een maandje gewerkt kan worden?

Hoe weinig kan je weten van restauraties om zoiets te verkondigen?

BT Is dat nu echt te veel gevraagd aan een stad zoals Gent die miljoenen toeristen per jaar ontvangt? Misschien kunnen jullie dit bedrag uitsparen door ergens anders soberder te zijn?

Tja.

De Stad Gent moet 'soberder' zijn, omdat een 'actiegroep' een gebouw in handen wil krijgen en eist dat de Stad alles betaalt?

Ze eindigt, voorlopig, met volgende slotzin:

BT Stel het gebouw open zo kan er bekeken worden hoe het prachtige interieur met minimale ingrepen en een juiste verlichting volledig tot zijn recht kan komen.

Hoe het gebouw ‘tot haar recht’ kan komen is de kwestie niet. Het probleem is helemaal niet dat niemand wist hoe ze de juiste verlichting moet opzetten. Mensen toch, wat gaat er eigenlijk in het hoofd van die mensen om? 

TDM En wat met de invulling. Hier geeft Daniël Termont zelf raad, als hij stelt, Gent kan het vrijgekomen kerkelijk erfgoed in haar sterke groei en flexibele regeneratie.

De toenmalige burgemeester zegt in dit citaat niets dat in tegenspraak zou zijn met het project. En ook niets dat het punt van de actiegroep zou onderlijnen. Termont zegt dat de Stad creatieve en dynamische oplossingen zal vinden. En laat mij toch stellen dat dit een dynamische en flexibele herbestemming is.

TDM Waarom zou een stadsbestuur op zoek naar extra ruimte een vaak dure nieuwbouw moeten oprichten als die ruimte er al is. Zij het dan als gewezen sacrale ruimte.

Dus de actiegroep pleit er hier blijkbaar voor dat de Stad kantoren voorziet in de kerk? Loketten? Depot? Magazijn? Vergaderzaal? Kinderopvang?

TDM Wel, wij willen uitgaan van het gebouw. En niet van het concept dat in het gebouw moet geplaatst worden tegen wil en dank.

Uitgaan van het in handen willen krijgen van een gebouw, zonder dat je er iets van afweet, zonder dat je ook maar enige financiële middelen hebt en zonder dat je ook maar de minste idee hebt wat je er mee wil doen, is inderdaad origineel. En het is inderdaad iets anders dan een uitgewerkt en doordacht en becijferd plan, zoveel is zeker.

TDM Het gebouw zelf aspireert en inspireert tot zo veel meer. De verdere invulling is denkwerk. Opties. Want onze grootste vraag blijft, inspraak voor de burger. Maar door het geven van ideeën, hopen we de kans te krijgen, opgenomen te worden in een overlegplatform mét de Stad en mét experten.

Dus hier eist ze dat ze aan tafel moet worden gevraagd omdat ze 'ideeën geeft'.

Een vreemde redenering maar bon, laat ons dan maar die 'ideeën' horen.

'Sint-Anna is een bron welke geeft geld'

TDM Een van onze moties. Diverse en wisselende invullingen zijn denkbaar. Hierbij geef ik enige inspiratie. De kerk is een monumentale ruimte en aan ruimte hebben we nood in Gent. Ruimte om te repeteren of het een dansgroep, een theater of een organist, het wordt gegeerd goed.

Idee nummer 1, repetitieruimte.

De vraag of de kerk hoegenaamd geschikt zou zijn voor 'theaterrepetities' of 'dansrepetities' komt niet in haar op.

TDM Dit kan via verhuur inkomsten genereren.

De vraag hoeveel een dansgroep wel niet zou moeten betalen om de ruimte op aangename temperatuur verwarmd te krijgen is blijkbaar niet van belang.

TDM Verder zijn er enerzijds veel multicultureel geïnspireerde spirituele groepen die een thuishaven zoeken.

Ik moet eerlijk toegeven dat ik geen flauw idee heb wat zij hier bedoelt.

TDM We denken hierbij aan boeddhistische, Hindoeïstische en noem-maar-op-verenigingen.

A ha, dat dus. Zijn er 'veel' van dergelijke groepen? En zijn zij op zoek naar een thuishaven? En zou de Sint-Annakerk ook maar enigszins geschikt zijn als thuishaven? En hoeveel middelen kunnen die groepen dan op tafel leggen?  Allerlei vragen die, uiteraard, onbeantwoord moeten blijven.

TDM Stilte is kostbaar en iedereen, iedereen heeft nood aan tot zichzelf komen.

Dus de repetitieruimte waar 'veel multicultureel geïnspireerde spirituele groepen' een thuishaven hebben zal ook afgehuurd kunnen worden om tot jezelf te komen, in stilte.

TDM Deze ruimte leent zich makkelijk tot een levensbeschouwelijk overschrijdende stilteruimte voor iedereen.

Inderdaad, niets leent zich beter tot levensbeschouwelijk overschrijdende dingens dan gigantische religieuze schilderingen en beelden.

Naar waarom dat 'deze ruimte zich makkelijk tot een levensbeschouwelijk overschrijdende stilteruimte' zou lenen kunnen we alleen maar raden.  

TDM Kunst hoort er ook bij, met tijdelijke of zelfs interactieve tentoonstellingen en installaties.

Inderdaad, in Gent vind je nergens tentoonstellingsruimtes. En bovendien, iedereen weet dat je gemakkelijk inkomsten genereert uit tentoonstellingen.

Wederom vinden we geen argument naar waarom de ruimte zich uitstekend zou lenen tot 'tentoonstellingsruimte'.

TDM Is het niet zo dat zelfs het SMAK schreeuwt om meer ruimte?

Dus de actiegroep gaat de gemeenteraad komen vertellen wat haar eigen museum nodig zou hebben? Denkt de actiegroep nu echt dat de Stad die hele jarenlange procedure doorlopen zou hebben, die bakken vol geld heeft gekost, mocht er een stedelijk museum of stedelijke dienst de kerk kunnen gebruiken?

TDM En uiteraard is er muziek. Het Schyvenorgel is goed bespeelbaar en gerestaureerd. En de lange nagalm zorgt voor een heel bijzonder akoestiek. Al vraagt die wel een kleine aanpassing aan de manier van spelen van de organist.

We zullen het maar 'voortschrijdend inzicht' noemen. De actiegroep die ontstond met 'muziek versie commercie', met de 'fantastische concertakoestiek', met concertprotesten waarbij allerlei goedmenende muzikanten zich voor de kar lieten spannen. De actiegroep die nog hele berekeningen verkondigde met de inkomsten die er gingen zijn door de vele, vele concerten die er gingen doorgaan. Die ‘nu al’ allerlei muzikanten hadden die van over de hele wereld wouden komen en die het 'een hele eer vinden om hier te mogen spelen'. Die actiegroep is nu geëindigd met 'orgelspel'.

TDM Concerten, zelfs al komen er maar honderd mensen luisteren, kunnen zo'n 1500 euro opbrengen per keer! Met amper een democratisch ticket van vijftien euro.

Ik ga niet ingaan op het feit dat honderd man voor een orgelconcert in Gent al een enorm goede opkomst is. Gent barst van de orgelconcerten, en gelukkig maar.
We negeren ook het feit dat er blijkbaar geen sociale tarieven gehanteerd zou worden.


Maar dus 1500 euro uit concerten. 1500 bruto, zonder belastingen, zonder sabam, zonder verkoopkosten, zonder personeelskosten, zonder verwarming, zonder elektriciteit, zonder kuispersoneel, zonder dat de artiest in kwestie nog haar kosten ingebracht heeft, laat staan haar gage.

TDM Een kleine verbindende koffiehoek of verhuur voor evenementen zijn ook ideeën die werkingskosten helpen dekken.

Dus stilte-ruimte, multiculturele spirituele dingens, repetities, concerten, café en dan nog eens verhuur. Verhuur aan wat dan?

TDM Laten we het niet wegsteken. Toerisme in Gent is booming business.

Dus de actiegroep die een week eerder, op exact dezelfde plaats nog uitgebreid tekeerging tegen de 'onwetende gapers' die gaat nu haar plan om financiële middelen te genereren uit toerisme uit de doeken doen.

TDM Maar veel dagjesmensen bezoeken enkel de kleine kern. Door dit gebouw op te stellen voor cultuurtoeristen zullen deze langer blijven. En zo komt er ook minder druk op het centrum.

Ja, u leest het goed. De actiegroep stelt dat veel toeristen tot nu toe maar een dag bleven omdat er blijkbaar niet genoeg te zien was.

Zouden die mensen nu werkelijk denken dat de hele toeristische sector, alle experten en beleidsmakers gespecialiseerd in deze materie zaten te wachten op hun ronduit geniale idee?

TDM Even een kleine rekensom. In de Sint-Baafsabdij kwamen op amper drie namiddagen per week tussen april en november vorig jaar tienduizend zevenhonderd mensen langs. Als we al deze mensen laten doorwandelen naar Sint-Anna en drie euro vragen voor een korte uitleg door een vrijwilliger halen we tweeëndertigduizend euro per jaar op. En dat komt bovenop het inkomen uit alle bovenstaande ideëen.

Je ziet het, wie heeft geld nodig als het gewoon komt aangestroomd? Zoals de violist zo mooi zei ‘Sint-Anna is een bron welke geeft geld’.

TDM Essentieel is echter dat de eigenheid van het gebouw gerespecteerd wordt. Het waardevolle van dit monumentale gebouw moet in zijn kracht staan en niet wegmoffeld worden.

‘De eigenheid van het gebouw’, als stilteruimte, multiculturele spirituele dingen, repetitieruimte, tijdelijke tentoonstellingen, café, verhuurt voor van alles en nog wat en niet te vergeten tienduizend zevenhonderd ‘onwetende gapers’.

Namedropping

TDM Het was trouwens jullie vroegere burgemeester Daniël Termont die in 2007 in het boek 150 jaar Sint-Anna stelde 'Als de Sint-Annakerk blijvend de morele ontwikkeling van de mens kan symboliseren tegen materialisme en barbaarsheid zal ze eeuwig jong blijven'. 

Het artikel van Termont waar het citaat uitkomt was een reflectie uit 2007 over hoe de Stad en Kerk doordacht en met zorg voor het erfgoed konden omgaan met herbestemming van religieus erfgoed. En dat is net wat er gebeurd is, de Stad heeft een lang en zorgvuldig en doordacht proces doorlopen om tot een herbestemming te komen. Een zinnetje snijden uit een artikel dat je punt helemaal niet onderlijnt is gewoon vreemd.

TDM Of zoals Bart Caron het zei tijdens een debat is een commissie van het Vlaams Parlement over de herbestemming van kerken, amper februari dit jaar, 'Ik wil het hebben over de Sint-Annakerk in Gent, waar Delhaize een supermarkt wil inrichten, ik heb mijn katholieke opvoeding achter mij gelaten, maar ik geloof dat kerken heel bepalend zijn. En blijven voor een gemeenschap, voor een gemeente, voor een buurt als markante plek. Ik zou het markante van die plek willen behouden. In ons historisch besef en in ons erfgoedkader. Dat betekent voor mij dat een herbestemming van zo'n kerk moet aansluiten bij de spirituele inhoud van zo'n gebouw. Als een kerkgebouw een commerciële functie krijgt, dan is het er voor mij totaal over.' En na een onderbreking van de voorzitter, die aanhaalt 'u wil de riem bovenhalen en de kooplieden uit de tempel ranselen' beaamde Bart Caron met krachtige stem 'Precies, dit wil uit de tempel ranselen'.

Een sos en een groenen citeren om de gemeenteraad te overtuigen om doordachte plannen te laten varen en met jou in zee te gaan omdat je ‘ideeën’ hebt, je kunt het maar proberen.

Toch even ingaan op de uitspraak van Caron. De kerk wordt behouden als ‘markante plek’, de kerk wordt behouden ‘in ons historisch besef en in ons erfgoedkader’.

Wat betreft ‘de spirituele inhoud van zo’n gebouw’. Waarom staan voor de rest verstandige mensen te zwaaien met volslagen metafysische concepten? De ‘spirituele inhoud’, wat is dat? En waarom loopt hij niet over de spirituele inhoud te mekkeren bij een kerk of kapel die restaurant wordt of appartementen of gemeenschappelijke ruimte bij appartementen of fietsenstalling of concertzaal of tentoonstellingsruimte of fitnessruimte of polyvalent zaal of schoolgebouw of winkel of theaterzaal of circusschool? Om maar enkele Gentse voorbeelden te nemen. Of bij een kerk die leeg staat te verkommeren?

Voor 1853 was de plaats waar nu de Sint-Annakerk staat een zompig stukje land, net zoals het hele gebied tussen de beide Scheldearmen. Een braak liggend terrein. Is dat dan ook de ziel van de plek? Maakt dat ook niet deel uit van de 'spirituele inhoud'?

Ik zou zeggen tegen alle liefhebbers van de metafysica, een kerk is een kerk tot het geen kerk meer is. 

En wat ik mij altijd afvraag bij dergelijke stellingen van de actiegroep: Waarom gaat de 'spirituele inhoud' niet verloren als zij het in handen krijgen? Wel bij een 'wijnbar' niet bij 'een verbindende koffiehoek', wel bij vrij toegankelijk, niet bij drie euro entreegeld, wel bij 'commercieel' en niet bij 'verhuur' aan van alles en nog wat.

'Mensen van Sint-Anna'

TDM Voor ons, de mensen van Sint-Anna, stopt het hier niet. We blijven strijden. Indien er definitief scheep gegaan wordt met Delhaize. We zullen dit dossier uitpluizen. En sluiten ook geen juridische acties uit. Want we hebben een realistische droom voor een positieve herbestemming van de Sint-Annakerk.

‘Mensen van Sint-Anna’? Laat mij niet lachen. Fans van het twaalfde uur die herhaaldelijk publiekelijk verklaarden dat ze voor het woord Delhaize viel ‘het dossier’ helemaal niet kenden. Fans van het twaalfde uur die herhaaldelijk publiek verklaarden geen enkele band te hebben met het gebouw. Mensen van Sint-Anna.

‘Een realistische droom’. Het kan aan mij liggen maar ik kan niets vinden in het hele discours dat ik als ‘realistisch’ zou omschrijven.

En waarom is hun fantasie een ‘positieve herbestemming’? Wat is er negatief aan een gerestaureerde, onderhouden en publiek toegankelijke kerk? Wat is er ‘positief’ aan drie euro entreegeld voor 'onwetende gapers', stilte, multiculturele spirituele dinges, tijdelijke tentoonstellingen, repetities, vijtien euro voor orgel, verhuur aan van alles en nog wat en café? Positief voor hen, dat kan ik mij voorstellen. Maar allesbehalve positief voor het gebouw.

Voor het, voorlopige, einde van haar discours haalt ze nog eens het zwaar geschut boven.

TDM Daarom ja, gemeenteraadsleden neem allen uw eigen verantwoordelijkheid op dit dossier! Logisch denkende mensen met een hart voor erfgoed kunnen niet kiezen voor het voorliggende Delhaize-project. TDM Wij leggen vanavond vijf punten voor ter stemming. En vragen u, beste raadsleden, om een platform met ons en experten te creëeren, en zo te werken aan een positieve toekomst voor de Sint-Annakerk. Dit met respect voor het gebouw, de geschiedenis en de spirituele inhoud die ze meedraagt en met een visie voor een echte lange termijn. We roepen op dat de gemeenteraadsleden zich in eer en geweten buigen over dit dossier.

TV springt nog even naar voren met de mededeling dat ze flyers gaat ronddelen. Het blijken briefjes uit een Delhaizewinkel, waarin gepeild wordt naar de tevredenheid van haar klanten. De actiegroep kondigt aan dat ze dit zal misbruiken om 'Delhaize op andere gedachten te brengen'. Bon.

Dan is het woord aan de gemeenteraadsleden. ‘Ons voorzitter’ Paul Van Houtte, in wiens huis de actiegroep haar zetel heeft staan, zal eventuele vragen beantwoorden, zo wordt aangekondigd. Al zullen de andere woordvoerders dit nog eens verder ‘aanvullen’.

Mieke Bouve, OpenVLD, stelt de eerste vraag: Wat is jullie alternatief voor een duurzame en permanente invulling van de Sint-Annakerk.

Ik ben blij dat ik niet de enige ben die nog geen concreet idee gehoord heeft.

PVH We hebben vandaag geprobeerd om enkele ideeën te geven. Dus een duurzaam alternatief gaat zich uitwijzen. Eerst door de kerk te openen. Open deze kerk. Waarom is met Sint-Anna nie mogelijk wat met andere kerk wel mogelijk is? De kerk is de facto al enkele jaren dicht. Dus dat maakt elk alternatief eigenlijk vandaag eigenlijk totaal uitgesloten. Dus opent eerst de kerk! Gebruikt de ideeën die we als piste hebben gegeven! Parallel start je een overlegplatform op met experten, financiers, en tegen september 2020 is het haalbaar om dan een definitief duurzaam project te hebben. En dat duurzaam project dat heeft sowieso te maken met de invulling als de rust- de stilteruimte, maar wij hebben proberen hier uit te leggen dat een harde, een harde commerciële herbestemming die al het erfgoed wegmoffelt onverenigbaar is met het behoud van dat materiële en immateriële erfgoed.

Dus omdat de kerk niet open staat is een ‘alternatief de facto uitgesloten’?

En wat bedoelt de actiegroep met ‘dat materiële en immateriële erfgoed’? Het klinkt alsof je van iets weet maar wat betekent het? Van immaterieel erfgoed is er niet echt sprake met betrekking tot Sint-Anna. Maar bon.

Ik vat samen: We hebben geen idee en dat is jullie fout!

Aangevuld door TDM Het belangrijkste van een herbestemming is een draagvlak hebben, en een draagvlak hebben wil zeggen, van onderuit komen. Niet van bovenuit neerdalen, maar vanuit uw bevolking gaan. Zodanig dat zij geloven in wat daar gebeurd. En dan zal nu daar ook de steun voor hebben om dat op lange termijn te bestendigen.

Ik vertaal: wij hebben echt, maar dan ook écht geen enkel idee, maar wé wétén wél dat jullie, op jullie kosten, ons moeten begeleiden om ideëen te krijgen.

De democratie-opvatting van de actiegroep hier nog maar een keer duidelijk, doe wat wij eisen!

Ook TV wil nog een woordje plaatsen: En eigenlijk is onze eindgedachte van 'behoud de kerk zoals ze is'. Hou die ruimte zo. Waarom moet da absoluut een functie ingevuld worden in die kerk? En dan zouden wij voorstellen om deze ruimte, wij stellen voor, wij zouden niet, wij stellen voor om die ruimte gewoon ter beschikking te stellen van al diegene die ze nodig hebben. Er is op dit moment in Gent een enorm tekort aan ruimte. Ik heb vragen gekregen van schoolgroepen, dansgroepen, theatergroepen, naar ruimte om er te repeteren.

Wat kan ik hier op zeggen? Er moet geen functie zijn, er moet niets gedaan worden en velen willen hier komen repeteren, blijkbaar.

Maar dan wordt het allemaal nog vreemder.

'2005'

 

Annie Schiettekatte, sp.a: De kerk staat al een tijdlang leeg, allé wordt niet meer gebruikt. U zal waarschijnlijk beter dan ikzelf wel weten hoe lang dat die gesloten staat. Wat gebeurde er toen bij jullie? Het feit van die staat al jaren opgesloten, is daar dan niemand die dan op dat moment met wie dan ook contact genomen heeft om een aantal voorstellen te doen?

Gemeenteraadslid Schiettekatte gaat er van uit dat de actiegroep effectief bestaat uit ‘de mensen van Sint-Anna’. Ze gaat er van uit dat wat de actiegroep allemaal beweert waar is, of toch tenminste niet compleet verzonnen. Alle twee foute veronderstellingen.

PVH Ik stel mij eigenlijk al een eerste vraag. Kijkt even rond! Ik denk dat ik ze niet gezien heb. Ziet u hier iemand van de kerkfabriek?

Ik durf er iets op verwedden dat PVH geen flauw idee heeft hoe de leden van de kerkfabriek er uitzien. Maar bon, het vervolg:

PVH De kerkfabriek van Sint-Anna.

Blijkbaar is de actiegroep niet eens op hoogte dat de kerkfabriek van Sint-Anna niet meer bestaat.

PVH Waren die op de voorgaande vergadering van de commissie en en van de gemeenteraad wanneer dit dossier werd besproken? Heeft u ze gezien? Ik heb ze één keer gezien, dat was op 11 maart. Sedertdien heb ik ze niet gezien.

Dus omdat je iemand een keer gezien hebt...?

PVH En dat is een permanente, een rode lijn is gans da dossier. De kerkfabriek heeft hierin zijn verantwoordelijkheid niet opgenomen. In die zin dat ze niet heeft opengestaan voor alternatieve ideëen.

De actiegroep stelt dat omdat er niemand van de kerkfabriek op de publieksbanken zou gezeten hebben, dat ze ‘zijn verantwoordelijk niet opgenomen’ zou hebben.

Dus omdat de actiegroep op de gemeenteraad het hoge woord mocht voeren zou de kerkfabriek haar verantwoordelijkheid ‘niet opgenomen’ hebben omdat ze niet aanwezig zou geweest zijn? Op wat slaat dit?

Een kerkfabriek is als publieke overheid niet bevoegd om zich te mengen in besprekingen in de gemeenteraad. De kerkfabriek draagt zorg voor het gebouw in functie van de eredienst. Als de kerkelijke overheid beslist om het gebouw aan de eredienst te onttrekken en als het gebouw geen eigendom is van de kerkfabriek, dan heeft ze zich daar niet over uit te spreken. Zo werkt het systeem.

Maar de actiegroep verwijt de kerkfabriek niet dat ze zich niet gemengd heeft, ze verwijt haar blijkbaar dat haar leden niet kwamen kijken naar de toespraken van de actiegroep. Een heel vreemde redenering. Maar het wordt nog vreemder.

PVH Ik herinner mij ook toen meneer Fourat de vraag heeft gesteld aan de vicaris, ‘heeft u alternatieven bestudeerd?’ Meneer Fourat heeft drie keer of zelfs vier keer die vragen moeten stellen want dat antwoord kwam er niet.

'Meneer Paul' zegt blijkbaar 'meneer Fourat' tegen gemeenteraadslid (en senator) Fourat Ben Chikha, bon.

De actiegroep denkt blijkbaar dat de vicaris en de kerkfabriek hetzelfde zijn? De vicaris-generaal was bij de hoorzitting georganiseerd in het kader van de commissie cultuur uitgenodigd als vertegenwoordiger van het Bisdom. Het Bisdom Gent is een kerkelijke overheid. Een kerkfabriek is een publieke overheidsinstelling. Een kerkfabriek valt onder de controlerende bevoegdheid van de Stad en het Bisdom. Maar de kerkfabriek is geen Stad en de kerkfabriek is geen Bisdom. Dat zou ik toch niet hoeven uit te leggen.

Ook datgene dat de actiegroep hier aanhaalt doet niets terzake. Het Bisdom had, als kerkelijke overheid, geen alternatieven te onderzoeken. Als ‘gebruiker’ van het gebouw besliste ze om het gebouw in de toekomst niet langer te zullen gebruiken. Dat heeft ze meegedeeld aan de eigenaar. En daarmee eindigt eigenlijk haar verantwoordelijkheid. De Stad heeft alternatieven onderzocht en ze heeft dat uitgebreid gedaan, ze heeft dat zorgvuldig gedaan en ze heeft daar al herhaaldelijk over gecommuniceerd.

Dus de originele vraag was al misplaatst, de vraag nu aanhalen en pogen dit als verwijt in het gezicht te smijten van een instelling die er al helemaal niets mee te maken heeft is gewoonweg vreemd.

De actiegroep toont hiermee dus nog maar eens aan dat ze in de verste verten niets van dossierkennis heeft. Zelfs elementaire kennis over de verschillende instellingen is haar vreemd.

Maar hou u vast, het wordt nog vreemder.

PVH Dus de facto, omdat u ook die vraag stelt, hoe lang is de kerk al leeg, eigenlijk de facto, kan ik zeggen, we zijn nu 2019, de facto sedert 2005. Dus u kunt nu niet, dat vragen wij nu eigenlijk ook niet van de gemeenteraad, om nu met een alternatief af te komen. Ge kunt niet zo maar vijftien jaar wegvegen, daarom is het eerste punt, opent de kerk en dan als ge de mensen er bij betrekt, zoals Tania zei, de mensen die daar ideëen over hebben, de scholen die daar in de buurt zitten, de musea en zo verder. Dan gaan die ideëen wel loskomen.

De actiegroep, die reeds herhaaldelijk publiekelijk gezegd heeft ‘het dossier’ maar ‘te volgen’ sedert december 2018, toen het woord Delhaize viel, deze groep probeert hier aan de gemeenteraad wijs te maken dat de kerk leeg staat ‘de facto sedert 2005’.

Waar komt dat jaartal vandaag? Van waar haalt die actiegroep dat?

2005 is in de annalen van de kerk geen opmerkelijk jaar. In 2005 waren er wekelijks missen, er was een parochiehuis, er was een pastoor, er waren uitvaarten, dopen, huwelijken. In 2007 vierden we het einde van de afgelopen fase van de restauratie en meteen daarbij het 150ste bestaan van de kerk. Toen hebben we dat boek uitgegeven waar die actiegroep zo net uit heeft voorgelezen. Eind 2012 ging pastoor Grypdonck op rust en kwam Marcel De Meyer de diensten doen, in 2016 kwam huidig pastoor Jurgen François.

Er waren voor alle duidelijkheid vorig jaar nog gewoon diensten in de kerk én concerten én een tentoonstelling én een theaterperformance. In 2019 zijn er geen grote evenementen meer in de kerk geweest, en dat is logisch want de onderhandelingen waren bezig en de beslissing kon 'elk moment' vallen. Ook was er de actiegroep die de kerk absoluut wou gebruiken als actiemiddel.

Doelbewust en zonder enige scrupules de gemeenteraad flagrant en zonder blozen komen beliegen vind ik al geen vreemd gedrag meer.

Annie Schiettekatte, die uiteraard niet kan weten dat ze zojuist straal belogen is, zoekt nog steeds een antwoord op haar vraag. U stelt, die is vijftien jaar gesloten. Mijn vraag is eigenlijk naar jullie toe, wat hebben jullie, of een aantal buurtbewoners ondernomen in die vijftien jaar? Daar ben ik nu wel nieuwsgierig over.

PVH Dus gedurende die vijftien voorbije jaar was de situatie kerkfabriek bevoegd voor het beheer en stad ziet gewoon toe hoe het gebouw om plat gezegd uit te drukken, nie instort. Want ‘t stad is eigenaar. En de kerkfabriek heeft daarbuiten de volledige bevoegdheid. De kerkfabriek, dan bedoel je, zolang er missen, uiteindelijk de pastoor, eerst de pastoor, dan de deken, en als die alle ideeën die van de buurt afkomen, hier staat een persoon die met de ideeën heeft afgekomen, wijk aan zet was dat, wijk aan zet, hoe heette die vzw weer? Goed, we zijn met ideeën afgekomen en steeds opnieuw kwam er een njet op al die voorstellen. De versnelling is er alleen maar gekomen met dat absurde project van Delhaize dat in december van 2018 is voorgesteld.

Veel gewauwel, om uiteindelijk te antwoorden, ik heb ooit een voorstel gedaan, dat is afgewezen en nu staan we hier. Complete onzin natuurlijk.

Tussen haakjes, niet dat het veel terzake doet, maar aanvragen voor activiteiten in de kerk zijn eenvoudig opvraagbaar bij de Kerkfabriek, mocht iemand eens een grondige factcheck willen doen. 

Paul Van Houtte heeft, voor zover ik weet, ooit eens een aanvraag gedaan om de kerk te mogen gebruiken voor een ‘picknick’ die hij ‘organiseerde’, om dat binnen in de kerk te mogen doen ‘voor als het regent’. Hetgeen uiteraard afgewezen is.

De Sint-Annakerk was tot voor kort een parochiekerk. Met, zoals zowat alle parochiekerken, zondagsmissen en gelegenheidsrituelen, met soms eens een concert of een andere activiteit. Uiteraard staan 'buurtbewoners' niet te zwaaien met 'ideeën' over activiteiten. Een parochiekerk is geen polyvalent activiteitencentrum.

Hoogst eigenaardig dat een actiegroep zo ongegeneerd leugens staat te verkopen aan de gemeenteraad. Het is niet de eerste keer dat de actiegroep onzin verkoopt of zelfs bewuste leugens maar dit is voor mij toch shockerend.

 Achteraf heeft de actiegroep van haar tetter gemaakt, hoe kan het ook anders, omdat die vraag werd gesteld. Het lijkt mij uitermate logisch dat als je zegt 1. wij zijn ‘de mensen van Sint-Anna’ en 2. de kerk is al vijftien jaar gesloten. Dat er dan iemand vraagt, waarom heb je dan al die tijd niet gezegd of gedaan? Dat lijkt mij heel erg logisch. Dat de twee stellingen van de actiegroep pertinent onwaar zijn is niet de schuld van het gemeenteraadslid.