11.13.2016

'met wegpoetsen kom je er niet'

Monumenten voor massamoordenaars, er staan er in heel wat uithoeken van ons land. We hebben het nog steeds bijzonder moeilijk met ons verleden.
In Nederland wordt er stevig gedebatteerd over dit onderwerp. Vandaag brengen we een kort stukje opinie.


Geen Coenstraten, Coentunnels of Coenbeelden meer in Nederland? Lieve help, wat een kinderlijke oplossing. Wat is het volgende actiepunt? Alle Prins Bernhardlanen weg? Bewaar ons voor het wegpoetsen van mensen en gebeurtenissen die ons nu onwelgevallig zijn. Evenals voor het relativeren van historische misdaden, omdat die zogenaamd in het licht van hun tijd gezien moeten worden.

Anders dan Martin Sommer en historicus Agnes Cremers bepleit ik een totaal andere omgang met de geschiedenis; niemand is honderd procent held of schurk, en geen enkele gebeurtenis was en is honderd procent zwart of wit. Zelfs heel slechte mensen en gebeurtenissen horen bij de geschiedenis van een stad, volk of land. Die historie kun je nou eenmaal niet ontkennen. Ze hoort bij onze collectieve bagage.

Ik kijk met jaloerse blikken naar Duitsland, hoe daar de zwarte bladzijden uit de geschiedenis niet worden uitgescheurd, gerelativeerd of weggemoffeld. In Neurenberg bijvoorbeeld was er vijftig jaar lang verlegenheid met enkele nazi-bouwwerken op wat nu het Ehemaliges Parteitaggelände heet. Slopen? Laten overwoekeren door de natuur? Een jonge generatie historici kwam vijftien jaar geleden met een geniale oplossing: restaureren, en daarnaast een uitputtend documentatiecentrum over de Hitlertijd bouwen. Hetzelfde is in München gebeurd met het hoofdkwartier van Hitler. Naast het oude NSDAP-gebouw is een schitterend voorlichtingscentrum verrezen.

Geschiedenis kan niet worden teruggedraaid. Wat nodig is, is verheldering. Zo ver zijn we in Nederland helaas nog niet. Met 'dadermonumenten' weten we ons vaak nog nauwelijks raad. Maar vorig jaar is in Den Haag een fraaie herdenkingsroute geopend langs het tracé van de Duitse verdedigingslinie uit de Tweede Wereldoorlog. Ik pleit voor het actief in herinnering houden van slechte plekken en momenten uit onze historie. En tegelijk voor veel meer voorlichting daarover. Wegpoetsen is veel gemakkelijker.

'Jan Goossensen, Den Haag' in de Volkskrant

Geen opmerkingen: