profetische woorden van Engels

En uiteindelijk is voor Pruisen - Duitsland geen andere oorlog meer mogelijk dan een wereldoorlog en wel een wereldoorlog van tot heden onvermoede omvang en hevigheid. 8 tot 10 miljoen soldate zullen zich wederzijds afmaken en daarbij heel Europa zo kaal vreten als een sprinkhanenplaag nog nooit gedaan heeft. De verwoestingen van de dertigjarige oorlog, gecomprimeerd in drie à vier jaren en over het hele continent verspreid; hongersnood, epidemieën, algemene verwildering van het leger en van de volksmassa's als gevolg van de acute nood; een hopeloze verwarring in ons kunstmatige mechanisme van handel, industrie en krediet, die op een algemeen bankroet uitloopt; het ineenstorten van de oude staten en van hun traditionele staatkundige wijsheid, zo dat de kronen bij dozijnen op het plaveisel rollen en niemand te vinden is die ze opraapt; de absolute onmogelijkheid te voorzien hoe dit alles zal aflopen en wie als overwinnaar uit de strijd zal treden; slecht één absoluut zeker resultaat: de algemene uitputting en het tot stand komen der voorwaarden voor de uiteindelijke overwinning van de arbeidersklasse.

Dat is 't vooruitzicht wanneer het ten top gedreven systeem van de bewapeningswedloop eindelijk zijn onvermijdelijke vruchten zal dragen. Dat is het, mijne heren vorsten en staatslieden, waarheen u in uw wijsheid het oude Europa gebracht heeft.

Friedrich Engels, London 15 december 1887

 geschreven als inleiding voor: S. Borkheim, Zur Erinnerung fur die deutschen Mordspatrioten. 1806-1807, Hottingen-Zurich, 1888.
geciteerd door Lenin in Profetische woorden, verschenen op 2 juli 1918 in Pravda. Uitgegeven in CW V27. Deze vertaling: Lenin, Over rechtvaardige en onrechtvaardige oorlogen, Uitgeverij Progres, 1990.