Een goed migratiebeleid gaat uit van de realiteit, niet van wensdenken.

Vandaag vraag ik graag even jullie aandacht voor het asielbeleid in België. Hoe onmenselijker ons asielbeleid, hoe meer problemen er kunnen opduiken. 

Mensen vluchten oorlog en geweld en miserie. Dat is hun recht. Dat is ook maar logisch. Belgen vluchten en masse tijdens de oorlog. Duizenden Belgen namen de boot naar Canada, de Verenigde Staten en andere 'betere oorden'. Dat is de normaalste zaak ter wereld. Dat is ook van alle tijden. 

Vandaag de dag laten we ons beleid tov vluchtelingen niet leiden door mensenrechten of door humanisme, maar door racisme en kortzichtig electoraal opportunisme. 

Mensen ontvluchten onhoudbaar, onmenselijke situaties, waar ze mogelijk bijzonder traumatiserende zaken hebben meegemaakt. Vluchten wordt onnodig moeilijk gemaakt. Smokkelroutes en levensgevaarlijke oversteken, dat of vaak onleefbare vluchtelingenkampen net over de grens, omringt door onveiligheid en dreigingen. Tijdens het vluchten volgen nog traumatische gebeurtenissen. Komen ze aan in België botsen ze opnieuw op onmenselijke behandeling, ondervragingen, gericht op het 'door de mand laten vallen'. Geen opvang, slapen op straat. Of opvang in een tijdelijk verblijf, waar ze jaren aan een stuk moeten wachten. Met als ze geluk hebben een geëngageerde medewerker of een schitterende vrijwilliger. 

Onderstaande Open Brief gaat over de absurde behandeling van (een deel van) de Afghaanse vluchtelingen. In België worden significant minder vluchtelingen erkend. Als ze worden afgewezen, kunnen we niet terugkeren. Dat erkent de bevoegde minister. Dus ze worden afgewezen, ze moeten het grondgebied verlaten maar kunnen niet terugkeren. Deze Open Brief klaagt dit aan en klaagt vooral aan dat deze compleet absurde situatie alleen maar kan leiden tot problemen. 

 

Een goed migratiebeleid gaat uit van de realiteit

Een Afghaan heeft in Europa gemiddeld 80% kans op erkenning van zijn verzoek tot internationale bescherming. In Nederland is dat 88%, in Duitsland en Denemarken respectievelijk 93 en 94%. In België krijgt slechts 35% een positieve uitkomst. Het federaal migratiecentrum Myria maakt zich hier terecht zorgen om. Terugkeren naar Afghanistan is - dat erkent ook staatssecretaris de Moor - ‘erg moeilijk’.
 

Erg moeilijk is hierbij duidelijk een understatement. Sinds de overname van het land door de Taliban, organiseert de Internationale Organisatie voor Migratie geen vrijwillige terugkeer meer naar Afghanistan. Er is volgens hen namelijk geen veilige omgeving voor terugkeer. Daarbovenop leveren de buitenlandse consulaire posten van Afghanistan sinds 30 juli 2024 ook geen documenten meer af. Afghanen die toch het (levens)gevaar besluiten te trotseren en op eigen houtje terug willen keren, kunnen zo bijvoorbeeld hun reisdocumenten niet laten vernieuwen. Er worden momenteel ook geen gedwongen repatriëringen meer georganiseerd naar Afghanistan, niet vanuit België, maar ook niet vanuit andere Europese landen.
 

Wie zijn aanvraag afgewezen ziet komt dus in limbo terecht. Je krijgt een bevel om het grondgebied te verlaten, terwijl dit schier onmogelijk uitvoerbaar is. Je mag niet blijven (en dus ook niet werken) en je kan niet weg.
 

Ook voor de 7% die wordt afgewezen, voorziet Duitsland een oplossing. Het gaat om 18.090 personen die een humanitaire status kregen. Dat zorgt ervoor dat deze mensen niet perspectiefloos ronddolen. Ze kunnen actief participeren, werken en bijdragen aan de samenleving. Zo werken ze aan hun kansen om -mogelijks op een later moment - in Afghanistan een nieuw leven op te bouwen en hun families te ondersteunen.

 

Deze oplossing bespaart de hele samenleving en de mensen in kwestie de negatieve effecten van de overlevingsstrategieën waartoe mensen zonder wettig verblijf vaak gedwongen worden zoals o.a. uitbuiting, dakloosheid, psychische kwetsbaarheid, verslaving, … Ook in België is er nood aan een duurzame oplossing om mensen niet in precaire overlevingssituaties te duwen. Niemand heeft er baat bij deze mensen nieuwe trauma’s te laten stapelen op de eerdere.
 

Wie nu een onuitvoerbaar bevel om het grondgebied te verlaten aflevert, zorgt er willens en wetens voor dat deze mensen in een uitzichtloze situatie terechtkomen. Het zal dan opnieuw op de schouders van de vrijwilligers en de hulpverleners vallen om deze mensen bij te staan. De draagkracht van deze burgers is niet onbeperkt, deze extra druk op de samenleving kan en moet vermeden worden.
 

Daarom roepen ondergetekende organisaties de onderhandelaars van de nieuw te vormen regering op om het Duitse voorbeeld te bestuderen en na te volgen. Als je onwettig verblijf écht wil tegengaan, geef je deze mensen een oplossing. De verwachting dat zij op eigen houtje terugkeren naar Afghanistan, is niet meer dan wensdenken.
 

Want een goed migratiebeleid gaat uit van de realiteit, niet van wensdenken.
 

Ondertekend,
ORBIT vzw
Dokters van De Wereld
11.11.11
Amnesty International België
Caritas International
Vluchtelingenwerk Vlaanderen
JRS Belgium