3.02.2023

de Papiermolenstraat en de Hoosmolen

Ghendtsche Tydinghen brengt het verhaal van de Papiermolenstraat. Maar vooral het verhaal van de Hoosmolen, een echt Gents monument, verborgen aan de rand van de Bourgoyen.

 

In 1942 kreeg een zijwegje van de Nekkersputstraat de naam Papiermolenstraat toegewezen. Nogal misleidend, want dit straatje leidt helemaal niet naar de Overzet, waar de papiermolens draaiden. Het ligt honderden meter meer noordelijk en was in die tijd niet meer dan een ‘boerenslag’, waar enkel koeien passeerden en misschien af en toe een boerenkar, getrokken door een paard.

Vanwaar de naam Papiermolenstraat? De naam dateert van 1942 en was dus een van de vele bedenksels van dichter-advocaat-politicus Joseph Vermeulen. De Papiermolenstraat loopt in de richting van de hoosmolen in de Bourgoyen en waarschijnlijk beschouwde de naamgever de nu nog steeds overeind staande hoosmolenromp als een onderdeel van het molencomplex van papierfabrikant en graficus Frans Pilsen.

De functie van die constructie aan de rand van de Bourgoyen voor het droogmalen (hozen) van het waterziek gebied werd in de jaren 1940 blijkbaar over het hoofd gezien, hoewel er toen op dezelfde plek een elektrische pomp nog zorgde voor het ‘bemalen’ (overtollig water wegpompen) uit de meersen. De Pilsen papiermolens waren toen al zowat een eeuw verdwenen. Ze waren niet vergeten, maar de juiste locatie was blijkbaar niet gekend door de naamgever.

De molenromp met de hoge schouw ernaast was aan het begin van vorige eeuw nog prominent zichtbaar in een overigens zo goed als lege vlakte. De Papiermolenstraat ligt in een zone die oorspronkelijk deel uitmaakte van de Bourgoyen, maar ervan afgesneden werd door de aanleg in 1911 van de nog bestaande spoordam van waarop we een prachtig gezicht hebben op het eigenlijke natuurreservaat. De spoorberm belemmert wel gedeeltelijk het gezicht op de hoosmolen. Als je vanaf de Nekkersputstraat komt gewandeld of gefietst, zie je hem pas helemaal aan het einde.

De Papiermolenstraat is nu zo goed als onbekend. Niet te verwonderen: de ‘straat’ is wel vrij lang, maar heeft geen bebouwing en is nauwelijks breder dan een fietspad. Het eerste deel bij de Nekkersputstraat werd strak rechtlijnig gemaakt, maar daarna ‘verliest’ deze weg als het ware ‘zijn weg’, als we dat zo mogen uitdrukken. Het straatje slingert zich verder naar het westen toe doorheen de vroegere meersen en geeft daar nu toegang tot enkele sportveldjes.

Wellicht de oudste hoosmolen van de Lage Landen

De molen is immers niet de eerste de beste, het is zonder meer één van de meest waardevolle getuigen van het Gentse verleden. Het is hoogstwaarschijnlijk de oudste hoosmolen in de Lage Landen, en zeker de langst functionerende. In gemoderniseerde vorm doet hij nog steeds het werk dat al in 1316 vermeld werd.


Dit en nog veel meer over Gent, haar geschiedenis en haar inwoners al meer dan vijftig jaar in Ghendtsche Tydnghen. Voor de luttele som van €30 krijgt u 2maandelijks Gentse geschiedenis in je brievenbus. http://www.ghendtschetydinghen.be/abonnementen.html

 

Geen opmerkingen: