Vorige week organiseerde de opleiding Geschiedenis van de UGent haar jaarlijkse Verleden Week. Deze editie stond in het teken van 'herbestemming'.
Naast een hele reeks workshops en sessies voor de studenten was er ook een expo uitgewerkt.
De omgeving, betekenis en functie van historische gebouwen zijn voortdurend in beweging. Deze expo volgt de herbestemmingstrajecten van elf Gentse monumenten, van de middeleeuwen tot vandaag. De actuele debatten over hun behoud en beheer in een meerstemmige samenleving leren ons meer over de beeldvorming rond erfgoed en over de relatie van de samenleving met haar verleden.
Sint-Baafsabdij - Baudelooabdij - Duivelsteen - Gravensteen - Het Pand - Rommelaere Instituut - Leopoldskazerne - Sint-Annakerk - Sint-Jozefkerk - Vynckier-site
De herbestemmingstrajecten van 10 Gentse erfgoedsites uitgespit
Gent Herbestemt loopt parallel aan de Verleden Week, de projectweek van de hele opleiding. De Expo introduceert de spanningsvelden die bij herbestemming van erfgoed opduiken en de tentoonstellingsmakers geven rondleidingen op maat aan de Verleden Week-ateliers. Zo zijn studenten en medewerkers van Verleden Week voorbereid om hun eigen erfgoedsites verspreid over de Lage landen te onderzoeken.
Dit thema is sowieso interessant. Vooral als het over Sint-Anna gaat, ben ik erbij. Het is leuk gedaan, een duidelijke, didactische opstelling. Verhelderende teksten en bijbehorende afbeeldingen. Leuk als inleiding op de thematiek. Maar diepgaand is het niet en de details zijn niet in orde. Inhoudelijk zitten er onzorgvuldigheden en dat zou niet mogen in een expo met een expliciet didactisch doel.
Het begint bij de eerste vermelding van de Sint-Annakerk. Geen aandacht voor de voorgeschiedenis. Geen aandacht voor waarom en hoe de kerk tot stand kwam. En dan de casual vermelding dat de kerk "een neobyzantijnse gedaante" krijgt.
Bij deze tekst staan zeven oude postkaarten van de kerk, dan moet de makers van deze tentoonstelling toch zelf zien dat die aanduiding niet klopt. Je kan toch niet zeggen dat de gevel neobyzantijns is?
De Sint-Annakerk is een typevoorbeeld van het eclecticisme, romaanse en gotische stijlkenmerken, neogotisch beeldhouwwerk in de kerk, neobyzantijnse schilderingen en zelfs enkele art deco-elementen.
Wat verderop vinden we fiches per herbestemd pand, met een tijdlijn. De tijdlijn voor Sint-Anna is tamelijk merkwaardig. Wederom geen voorgeschiedenis. 1853, wederom met 'neobyzantijnse stijl'. En dan, helemaal niets tot 2019. In 2019 'Eerste plannen voor de herbestemming van de kerk'. Jammer dat er nergens een bronvermelding te vinden is, want ik ben wel benieuwd waar deze datering op gebaseerd zou zijn. In 2019 werd bekend gemaakt dat Consortium Markthal de 'voorkeursbieder' was en dat er met hen verder zou gepraat worden. Maar dat kan je toch moeilijk "eerste plannen" noemen? De eerste concrete plannen voor deze voorlopig nog steeds kandidaat-overnemer. Hopelijk denken de onderzoekers en studenten niet dat de eerste plannen voor de herbestemming van de kerk dan pas gemaakt zouden zijn.
De tijdlijn op het einde van de tentoonstelling is nog het merkwaardigst van al. Bij de Leopoldkazerne laten ze het verhaal teruggaan tot de 17de eeuw. Bij de Sint-Annakerk begint het verhaal in 1853. Terwijl het verhaal van de Sint-Annakerk teruggaat tot de vroege 13de eeuw.
Het verhaal van Sint-Anna is 'blauw', hetgeen staat voor kerk/klooster, tot 2021. Geen idee waarom het blauw dan stopt. Geen enkele indicatie waarop dat zou gebaseerd zijn. En vooral duidelijkheid, het klopt niet.
Nog een laatste frustratie: in de 'tentoonstelling' stonden wat religieuze gebruiksvoorwerpen, uit Zwijndrecht, zo vermelde bijbehorende tekst. Het stond 'symbool' voor her te bestemmen roerend erfgoed uit Sint-Anna en het Heilig Hart. Met daarbij de merkwaardige en veralgemenende zin 'Dergelijke objecten komen, wanneer ze niet zo waardevol zijn, geregeld in het brocantecircuit terecht'. Wederom geen enkele aanduiding waar deze stelling op gebaseerd zou zijn. Des te pijnlijker omdat de protestgroep een compleet ongefundeerde lastercampagne had opgezet nadat de violist in een videoboodschap ten onrechte beweerde dat 'de kerkfabriek' de inboedel van de kerk aan het verkopen was (link).
Hebben de tentoonstellingsmakers enige poging gedaan om 'liturgische objecten' uit Sint-Anna of het Heilig Hart te ontlenen? Dat zou toch zinvoller geweest zijn dan random voorwerpen uit een privécollectie.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten