Het communisme en alle aanverwante linkse en socialistische ideologien werden dood en begraven verklaard. Het Einde van de Geschiedenis, zo werd verklaard door Fukuyama. Het neoliberalisme vierde hoogtijden, de VS werden de enige supermacht,... met alle gevolgen van dien.
De wereldwijde crisis heeft echter een andere wind doen blazen. Het werd terug bon ton om over de problemen van het kapitalisme te spreken en Marx weer bovengehaald.
Vorige week werden de resultaten gepubliceerd van een bevraging gehouden door het Pew Research Center in het voormalige Oostblok naar de populariteit van het kapitalisme. En ik moet zeggen, het ziet er niet goed uit voor de apologeten van die economische systeem. Maar liefst 34% van de Hongaren en 26% van de Litouwen kant zich tegen de invoering van de zogenaamde 'vrije markteconomie'. Slechts 36% van de Oekrainers vind dat dit een goeie zaak was. Slechts 47% van de Polen en 45% van de Tsjechen vond dat de economische situatie vandaag beter was dan toen.
De voormalige inwoners van de Duits Democratische Republiek kijken vooral met gemengde doch positieve gevoelen terug. 49% vind dat er problemen waren, maar dat het globaal gezien goed hadden in de DDR. 8% vond het leven gewoonweg beter in de DDR.
De Standaard bracht vorige week ook een uitgebreid interview met voormalig president Egon Krenz. Daarin doet de man enkele treffende uitspraken.
'Het onderwijs bijvoorbeeld. De kinderopvang, de gezondheidszorg. Waar ik me aan erger is dat het leven van DDR-burgers op de vuilnisbelt van de geschiedenis wordt gegooid. Velen herinneren zich de DDR heel anders dan de “onrechtsstaat, waarover ze nu zo veel horen en lezen. Ik spreek mensen die zeggen: het was een tijd van geborgenheid; een periode waarin we een baan hadden en de kinderen naar de crèche konden als de ouders gingen werken. Dat is geen Ostalgie, dat zijn de feiten. Ik heb zelf altijd graag in de DDR gewoond.'
'Mijn falen bestaat uit het niet in actie komen toen dat nodig was. We hadden geen antwoord op de vragen en de eisen die de burgers ons stelden. In de leiding heerste sprakeloosheid. Ik zag te laat in dat de DDR haar ondergang tegemoet ging en heb te lang geloofd dat we het land en het socialisme konden vernieuwen. Het verlies van de republiek was mijn nederlaag.'
'In het oosten van Duitsland zijn goede dingen gebeurd. De infrastructuur is erop vooruit gegaan, de stadscentra zijn gerenoveerd. Maar mijn vraag is: tegen welke prijs is die vooruitgang gerealiseerd? Veel huizen staan leeg. Hele streken raken ontvolkt, de leegloop is groot. De huurprijzen zijn onbetaalbaar voor mensen met een laag inkomen. De pensioenen zijn in het oosten lager dan in het westen. En dan die werkloosheid. Vrijheid zonder werk is geen echte vrijheid. Duitsland is sociaal en mentaal nog steeds een gespleten land.'
'Het kapitalisme is wat mij betreft nooit het antwoord geweest. Dat heeft de kredietcrisis nog eens overtuigend aangetoond. Ik put hoop uit het feit dat er tegenwoordig weer zoveel belangstelling is voor de werken van Karl Marx.'
Wie meer wil weten over de oorzaken van de val van de muur vanuit een progressief standpunt kan ik vooral dit boek aanraden:
1 opmerking:
Wil jij serieus terug naar de USSR?
Een reactie posten