Bert Roebben over 'christenen en politiek'

Bert Roebben schreef een interessante tekst over het 'christendom en politiek', over extreem-rechts en over solidariteit. 

 

Jezus trekt de kaart van de solidariteit. Hij steekt zijn nek uit en durft het onrecht met name noemen en uitroeien. Het doet denken aan de woedende Jezus die de kooplui uit de tempel jaagt. Hij laat het niet gebeuren dat je de waardigheid van God besmeurt. Vandaag gaat Jezus nog een stap verder. Hij zegt vastberaden: zo ga je niet met de menselijke waardigheid om.  Zoals de tempel een heilige plek is, zo is de mens een heilige plek. Mensen verdienen respect om wie ze zijn: namelijk als mensen. Wat ook hun herkomst, kleur, religie of seksuele geaardheid is. Jezus doet aan politiek. Zijn woorden hebben een politieke betekenis. Geen partijpolitiek of vriendjespolitiek, maar waarachtige politiek, in de zin van een moedige keuze voor het goede leven, voor elke mens, als persoon en in gemeenschap. Daarbij hoort zowel een “zalig”-uitspraak als een “o wee”-standpunt. Gerechtigheid houdt ook in dat het kwaad met name genoemd wordt.

 

In de afgelopen dagen hebben twee nieuwe profeten zich aangediend. Ik denk aan bisschop Mariann Edgar Budde in de Verenigde Staten, die president Trump opriep tot “mercy” – mededogen met de kwetsbare burgers van zijn land. Ik denk aan paus Franciscus die vorige week de Amerikaanse bisschoppen een hart onder de riem stak door hen te steunen in hun strijd tegen vreemdelingenhaat – en daarbij geen harde woorden spaarde voor de nieuwe regering. Soms moet de werkelijkheid met name genoemd worden. In naam van het recht, van het leven, van de mens. Geen “zalig” zonder “o wee”…

 

Beste vrienden, het zijn donkere tijden. De wereldpolitiek belooft niet veel goeds. Velen van ons zijn bang of voelen zich onzeker. Wat ons het meest verontrust, is onze machteloosheid. We lijken de speelbal te zijn van krachten die wij niet gekozen hebben. Wij die hopen op gerechtigheid, wij die bidden voor een betere wereld, wij die de handen uit de mouwen steken voor het welzijn van medemensen, wij vragen ons af of er nog wel plaats is voor waarachtige politiek, voor de politiek van profeet Jeremia, profeet Jezus, bisschop Budde en paus Franciscus. Soms zou een mens durven twijfelen aan de mensheid. Wij kunnen echter iets doen, iets haalbaars, iets zaligs: blijven volharden in de broosheid, blijven geloven in de kracht van de boom die kwetsbaar bij water staat en wacht op betere tijden. Op de lente, op de frisheid van nieuwe twijgen, op de takken waarin vogels zich komen nestelen, op de schoonheid die verdriet en onvrede doet vergeten.

 

Ik merk dat mijn politiek verhaal een poëtisch randje krijgt. Blijven zoeken naar woorden van goedheid, waarheid en schoonheid is de opdracht – vanuit de contrastervaring van het tegendeel. Laten we ons met die woorden tot elkaar richten, elkaar bemoedigen en omhelzen.

 

 

Wie denken durft, dat deze droom het houdt,
een vlam die kwijnt maar niet zal doven,
wie zich aan deze dwaasheid toevertrouwt,
al komt de onderste steen boven:
die zal kreunen onder zorgen,
die zal vechten in ’t verborgen,
die zal waken tot de morgen dauwt –
die zal zijn ogen niet geloven.

 

 

 bron

Solidariteit - het woord van 2024

 

 

 

een nieuwjaarswens van DeFederatie.

Wat helpt - Stijn De Paepe

 Op deze Gedichtendag een actueel gedicht van Stijn De Paepe. Wat helpt.

Wat helpt

Als vloeken helpt, dan vloek je maar.
Maak herrie, stennis en misbaar.
Scheld schel en luid je goudvis uit
en schreeuw je scherven bij elkaar.

Als bidden helpt, bid dan gerust.
Als het je troost of sterkt of sust.
Of vraag om raad. Als Hij bestaat
dan is het goed, maar ‘t is geen must.

Als huilen helpt, ga dan je gang.
Het is niet niks en het duurt lang.
Het kan geen kwaad als het niet gaat.
Het mag gezien zijn, wees niet bang.

Als praten helpt, bel me dan op
en steek van wal, hals over kop
en van de hak weer op de tak
of zachtjes sluipend uit je slop.

Als lopen helpt, vertrek meteen.
Zeer doelgericht of nergens heen.
Het hoeft niet snel, al mag dat wel.
Met verre vrienden of alleen.

Als zwijgen helpt, wees dan maar stil
en duik - als dat is wat je wil -
een tijdje weg van pijn en pech
- als je weer opduikt, geef een gil.

Als lachen helpt, ken ik een grap
of val dolkomisch van de trap.
Denk aan je kat die keer in bad
of aan het Belgisch staatsmanschap.

Als dansen helpt, is er muziek.
Als breien helpt, dan hou je steek.
Als boos zijn helpt, geef ik kritiek.
Als bakken helpt, let there be cake.
Als yoga helpt, wees fluks en zen.
Als slapen helpt, stop ik je in.
Als schrijven helpt, scherp dan je pen.
Als poetsen helpt, welaan: begin!

Je voelt je murw en overstelpt
en snakt naar stranden, wit geschelpt...
Hou vol. Vat moed. Want het komt goed.
Doe ondertussen maar
wat helpt.

 

link

Team Pia

Het ActiePlatform Gezondheid & Solidariteit is Team Pia.

Uiteraard, wat had je anders verwacht? Met ze'n allen sms'en om een ander mens te helpen, het is letterlijk het minste dat we kunnen doen.

Voor ons is solidariteit de logica zelve. Wat voor ons niet logisch is, is dat een farmaceutisch bedrijf zo maar eventjes 1,9 miljoen vraagt voor een levensnoodzakelijk medicijn. Voor een levensreddend medicament dat ze zelf niet eens ontwikkeld heeft. Er is ook niets logisch aan een gezin dat uit pure wanhoop een solidariteitscampagne moet op poten zetten terwijl Novartis, het farma-bedrijf in kwestie, monsterwinsten boekt. Er is absoluut niets logisch aan een minister van volksgezondheid die alle middelen in handen heeft en die weigert te handelen uit neoliberale dogmatiek.

Het ActiePlatform Gezondheid & Solidariteit schreef, samen met al haar leden, het memorandum 'Een andere gezondheidszorg is echt mogelijk. Een andere gezondheidszorg in 100 stappen'. Daarin lees je deze eis: "Een geneesmiddelenbeleid ten dienste van de bevolking en niet van de farmaceutische multinationals impliceert transparante onderhandeling van de prijzen."

'gebruik christendom niet als uitsluitingsmechanisme'

Bij onze noorderburen verscheen dit weekend een zeer lezenswaardig opiniestuk over 'christelijke normen en waarden in de politiek'.

Enkele rake passages:

Sommige (vooral witte) Nederlanders voelen zich onzeker en ook bedreigd in hun Nederlanderschap. Deze politici beklemtonen deze angst en als oplossing bieden ze eenvoudige (schijn-)definities van wie wij zijn: ‘wij’ zijn van de waarden, het recht en de vrijheid. Dit zijn wij en als je bij ‘ons’ wilt horen, moet je je hieraan conformeren. Maar het ‘screenen’ van mensen op ‘onze waarden’ creëert structurele ongelijkheid.  Zeker als zelfs stemrecht voorwaardelijk wordt gemaakt. Laten we niet vergeten hoe joden, vrouwen, arbeiders en mensen van kleur hebben gestreden om stemrecht te krijgen.

De discussies zijn schrijnend ook als je bedenkt hoeveel van ‘onze’ waarden we met voeten treden om vluchtelingen buiten de deur te houden.

Gemeenschap creëer je niet door afgedwongen of opgelegde eenvormigheid, gevoed door wantrouwen.

Angst voor nieuwkomers en migranten vind je in landen waar mensen elkaar niet vertrouwen en onderlinge solidariteit zwak is. Een anti-migratie stemming heeft weinig te maken met migranten. We hebben politici nodig die bouwen aan vertrouwen en solidariteit en zelf een voorbeeld zijn in het omgaan met de onzekerheid die met het bestaan gegeven is.

In dit maatschappelijk klimaat van uitsluiting is het nodig dat politici de gemeenschap inspireren. En hen voorleven welke waarden ‘wij’ hebben. Christelijke politici hebben daarbij een extra taak. Zij beroepen zich namelijk op een goddelijke inspiratiebron. Maar wie God vervolgens in zijn binnenzak stopt, verhalen van barmhartigheid, wegstopt en verbergt waar wij juist genade nodig hebben, moet zich achter de oren krabben.

De goede boodschap wordt in de Bijbel vaak vertolkt door mensen van buiten, door de ‘allochtoon’. Het christendom kwam dankzij missionarissen naar Europa: het is een migrantengodsdienst. Het is kortzichtig en niet-bijbels te denken dat we het al weten. Leven met het Evangelie is leven met onzekerheid en ongemak: God is steeds waar je God niet verwacht. Moge God ons ervoor behoeden dat we iedereen tot ‘De Nederlander’ willen maken.

Wie christelijke politiek bedrijft, versterkt dus niet de uitsluitingsmechanismen. Wie zich christen noemt, schept openheid, durft zich te laten bevragen, en geeft de mensen hoop. Wie van ons zal voor deze waarden opstaan?

lees de volledige oproep. 

Dag tegen Racisme: 'de rug rechten en omhoog kijken'

Peter Mertens, voorzitter van de linkse PVDA, stuurde deze verklaring de wereld in naar aanleiding van de Internationale Dag tegen het Racisme.

Op deze Internatonale Dag tegen Racisme en Discriminatie is het goed te weten wat discriminatie doet. Het tast ons gevoel voor onrecht aan. Het laat ons wennen aan ongelijkheid en onrecht. In plaats van empathie komt afkeer. In plaats van solidariteit komen verwijten. Discriminatie maakt dat we slachtoffers van onrecht misprijzen, en hen zelf de schuld geven van hun situatie. Het zorgt er ook voor dat we 'argumenten' beginnen te zoeken om de discriminatie goed te praten, net zoals in de 'Verdeelde Klas'. Hoewel de discriminatie van de blauwogen arbitrair beslist werd, legden de kinderen al snel totaal onbestaande verbanden tussen blauwe ogen, intelligentie en karakter. Het onrechtvaardige werd gerechtvaardigd, en ongemerkt sloop een meerderwaardigheidsgevoel binnen voor de enen, en een minderwaardigheidsgevoel voor de anderen.

Uiteindelijk leert discriminatie ons om naar beneden stampen, en niet naar boven. Het is geen toeval dat racisme en discriminatie in de meeste gevallen gericht is naar bevolkingsgroepen die onderaan de sociale ladder staan. Discriminatie en racisme richten zich op de zwaksten. Op je buur die een sociale woning krijgt, en niet op de partijen die al jaren te weinig sociale woningen bouwen. Op je allochtone collega bij de voetbal, omdat hij wel een job heeft gevonden en jij niet, en niet op het beleid dat steeds meer hamburgerjobs mogelijk maakt en steeds minder voor vaste contracten gaat. Alles wat ons verdeelt, verzwakt ons. We hebben er net alle belang bij om samen de rug te rechten en naar boven te kijken, en samen op te komen voor een ambitieuze investeringspolitiek die echt investeert in betaalbare woningen, een plaats voor elk kind in de crèches en in het onderwijs, toegankelijke zorg, een democratisch jeugdbeleid en vast werk.

Het kan anders, het moet anders. Discriminatie is van vorige eeuwen. Diversiteit is realiteit geworden. In steden zoals Antwerpen en Brussel is de meerderheid ondertussen divers en heterogeen. Dat is aanpassen voor wie het anders heeft gekend. En het is gewoon voor wie er is opgegroeid. 'Tolerantie troef, bij de 15- tot 21-jarigen in de stad', zo schreef Gazet Van Antwerpen onlangs op basis van een uitgebreid opinie-onderzoek onder Antwerpse jongeren. 'Van thema's als een migratiestop of het dragen van een hoofddoek liggen ze al lang niet meer wakker.'. Zij zien de diversiteit als een positief aspect van hun stad. De politiek moet zich daar aan aanpassen, en van samenleven een prioriteit maken. Net zoals vele andere organisaties en bruggenbouwers, zetten we die diversiteit om in een troef met Geneeskunde voor het Volk en de PVDA. Door samen met diverse groepen aan de slag te gaan, voor een gezonde en leefbare buurt, voor kwaliteitsvolle en betaalbare woningen of een zebrapad voor de schoolpoort. Of door jongeren van diverse afkomst die samen 'Diversity in Antwerp City' te organiseren, een festival in Park Noord, waar op zondag 15 mei duizenden mensen in hun buurt het samenleven vieren. 'Ik heb een droom dat mijn vier kinderen op een dag zullen leven in een land waar zij niet beoordeeld zullen worden op hun huidskleur, maar op hun capaciteiten'. Dat vertelde Martin Luther King een halve eeuw geleden. De 21^ste eeuw is de beste eeuw om die droom in vervulling te brengen.

meer lezen: knack

solidariteitsavond: De Griekse Lente

Kameraden en vrienden,

we weten het allemaal, en de meesten onder ons voelen het ook, het is crisis. Wij krijgen het hard te verduren, maar de Grieken hebben het serieus zitten. Een crisis die ze niet veroorzaakt hebben, mogen ze nu wel betalen. En om het nog leuker te maken zitten ze onder de plak van Europese en 'internationale' dwangmaatregelen uitgevaardigd, afgekondigd zo u wil, door de zogenaamde Troika.

uit solidariteit met het Griekse volk, uit onvrede tegen de ondemocratische eisen van dat Troika-regime en vooral omdat we klaar en duidelijk willen zeggen dat de schuldigen aan de crisis dienen te betalen:

Vanavond, in de Buurtlood, solidariteitsavond met het Griekse volk.

Grieks eten en drinken, Griekse muziek, sprekers over de situatie in Griekenland en onze eigenste Bert De Belder.


voor de prijs, beste vrienden, hoef je het niet te laten:

- €8,5: - 12 jaar
- €12: studenten en vervangingsinkomens
- €15: standaardprijs
- €20: solidariteitsprijs
Tickets via oost-vlaanderen@pvda.be

Tot vanavond!  

'Solidariteit organiseren past bij christelijk gedachtegoed'

'Christelijke politiek', het lijkt een term uit lang vervlogen tijden of erger nog een term voor extreem-rechtse kwezelarijen. Maar eigenlijk is dat jammer want de christelijke waarden staan helemaal haaks op kwezelarijen en al helemaal op neoliberale onrechtvaardigheid. Maar dat is een kwestie van interpretatie. Sommige christelijke intellectuelen en basiswerkers weten hun engagement in sociale bewegingen en in de dagdagelijkse strijd voor solidariteit en sociale rechtvaardigheid geïnspireerd door hun christelijk geloof. Tjitske Siderius, parlementslid voor de Nederlandse SP, schreef een lezenswaardige tekst over dit thema. Het is een beetje 'Hollands' maar desalniettemin inspirerend voor ons Belgen.

Wil christelijke politiek toekomst hebben, moet ze af van het idee dat zij haar bestaansrecht slechts ontleent aan haar strijd tegen liberaal-seculiere waarden. Christelijke politiek heeft onze samenleving zoveel meer te bieden, van het organiseren van solidariteit tot zorg voor onze aarde en christenen hebben een zoveel bredere boodschap aan de wereld dan het hameren op thema's als abortus, euthanasie, zondagsrust, prostitutie en porno.

Christelijke partijpolitiek maakt een moeilijke tijd door. De afgelopen twee verkiezingen verloor zij meer dan de helft van haar achterban. Ergens vind ik dat spijtig, want het CDA, de CU en de SGP en haar voorgangers hebben een belangrijke bijdrage geleverd aan ons land. De christelijke partijen in Nederland stonden aan de wieg van veel van onze sociale voorzieningen. Zij brachten politici voort die onze verzorgingsstaat opbouwden: om oneerlijkheid en ongelijkheid in de maatschappij aan te pakken. Zodat ouderen niet in de armoede hoefden te leven en mensen met een beperking passend werk kregen en mee konden doen. Door in te zetten op gelijke kansen organiseerden we een wereld waarin onze kinderen en kleinkinderen het beter kregen dan wijzelf. Christelijke organisaties werkten en werken vaak nog steeds - samen met hun seculiere partners - aan betaalbare huisvesting voor iedereen, aan kwalitatief goed onderwijs, aan toegankelijke en menswaardige zorg.

Waarom christelijke partijen, het CDA voorop, het electoraal lastig hebben, is een vraag waarop zij zelf een antwoord moeten vinden. Ik stel wel een belangrijke verandering in hun opstelling vast. Christelijke partijen zijn de afgelopen decennia de overheid vooral als probleem gaan zien, in plaats van een middel om tot oplossingen te komen. Een partij als het CDA heeft de afgelopen dertig jaar vooral tijd besteed aan het structureel afbreken van alles dat haar voorgangers hebben opgebouwd. Deze week riep haar fractievoorzitter opnieuw op tot een kleinere overheid. Alsof de omvang van de overheid de maatstaf is voor een succesvolle en menswaardige maatschappij. De trend om de nadruk te leggen op het maatschappelijke middenveld is niet veel meer dan maatschappelijke problemen over de schutting gooien: anderen lossen het maar op. En ondertussen zien we woningbouwcorporaties die zich met totaal andere dingen bezig houden dan het verhuren van woningen, megascholen die meer geïnteresseerd zijn in hun omzet dan in onderwijs en ziekenhuizen die failliet gaan.

De rol van de overheid is mijn inziens een hele andere: als schild voor de zwakkeren, bestrijder van onrecht en bewaker van solidariteit. Gelijkenissen uit het Nieuwe Testament als de Barmhartige Samaritaan en de Verloren Zoon geven christenen de opdracht om de sociale cohesie te vergroten en tweedeling en uitsluiting te voorkomen. De overheid moet gelijke kansen bieden, los van achtergrond, inkomen of opleidingsniveau. En natuurlijk: de overheid kan niet alles. Het maatschappelijke middenveld heeft een belangrijke rol, maar moet wel voldoen aan de regels die we publiek hebben geformuleerd. Ondertussen zijn we de rol van de overheid zo aan het verkleinen dat straks weer het recht van de sterkste of diegene met de dikste portemonnee geldt. Zo’n individualistische samenleving waarin iedereen op de ‘eigen verantwoordelijkheid’ wordt teruggeworpen moet bekritiseerd worden. Christelijke politiek is voor mij ook morele politiek. Ik stoor mij bijvoorbeeld aan de enorm hoge inkomens die in de top van de publieke sector voorkomen. Het is immoreel om jezelf dusdanig te verrijken met geld dat bestemd is voor de publieke zaak. Mensen daarop aanspreken is dan ook een belangrijke opgave.

Christenen en niet-christenen kunnen elkaar op deze thema`s goed vinden. We leven gelukkig niet meer in de 19e eeuw met zijn antithese, waarin de confessionele, Abraham Kuyper voorop, de scheidslijn tussen confessionele en seculiere partijen de belangrijkste vond in het politieke bestel. Na de Tweede Wereldoorlog hebben diverse dominees – onder andere Jan Buskes - hun uiterste best gedaan om deze scheidslijn te doorbreken en te komen tot een progressieve partij waarin religieuze afkomst een ondergeschikte rol speelde. Om maar bij mijn eigen partij te blijven: hierin bevinden zich veel mensen van verschillende afkomst: radicale socialisten, gematigde sociaal-democraten, christenen en moslims die elkaar vinden in onze drieslag van gelijkwaardigheid, menselijke waardigheid en solidariteit. Steeds meer mensen met een christelijke achtergrond komen, na een politieke zoektocht tot dezelfde conclusie: zij zoeken geen christelijke partij maar politieke standpunten die aansluiten bij het christelijke gedachtegoed.

Gent solidair

Ale Brider!

Dringend tijd voor een muzikaal intermezzo, deze keer 'Ale Brider'. Deze Jiddische klassieker brengen we in de versie van de ronduit fantastische groep The Klezmatics.



en de live-versie:



Meezingen is de boodschap:

Und wir sind alle Brüder, oj, oj, alle Brüder,
und wir singen fröhliche Lieder, oj, oj oj

Und wir halten zusammen, oj, oj, halten zusammen,
so etwas gibt es nirgends, oj, oj, oj

Und wir sind uns alle einig, oj, oj, alle einig,
ob wir viele oder wenig sind, oj, oj, oj

Und wir lieben uns doch alle, oj, oj, uns doch alle,
wie die Braut den Bräutigam, oj, oj, oj

Und wir sind fröhlich munter, oj, oj, fröhlich munter,
singen Lieder und tanzen, oj, oj, oj

Und wir sind alle Schwestern, oj, oj, alle Schwestern,
so wie Rachel, Ruth und Esther, oj, oj, oj

75 jaar betaald verlof

We schrijven juni 1936

Te midden van een aanslepende economische crisis en bijbehorende besparingen, doorgevoerd door een regering van katholieken, liberalen en sociaal-democraten breekt een staking uit die de basis zal veroveren van onze sociale zekerheid.

Het weekblad Solidair geeft volgende kleurrijke beschrijving:

Aanhangers van de fascistische groupuscule De Realisten, later opgeslorpt door het Rex van Degrelle, steken een spandoek in brand dat ophangt aan het lokaal van de socialistische syndicale jeugd op de Paardenmarkt waar Albert Pot zijn bureau heeft. In Schets van de arbeidersbeweging tot 1968. Leve Lahaut - Vive Lahaut doet ooggetuige en toenmalig dokwerker Bert Struyf het relaas van die avond: “Wij zaten te vergaderen toen iemand kwam binnengelopen en riep: ‘Ze zijn weer bezig.’”

Het gezelschap loopt naar buiten. Op de Italiëlei zien ze vier fascisten affiches plakken. BTB-secretaris Charel De Wit stapt er op af. “Ambras natuurlijk”, herinnert Struyf zich. “Maar toen zagen we hoe een van die mannen plots een revolver bovenhaalde en schoot. Albert Pot viel neer.” In de daarop volgende schermutseling wordt ook Theo Grijp doodgeschoten.

Een zee van tienduizenden gewone Antwerpenaren met zwartgerande rode vlaggen begeleidt het duo op hun laatste tocht van de Breydelstraat naar de Brederodestraat. De begrafenis groeit uit tot een protestmars tegen de fascisten, die de dag voordien, zoals gevreesd, de verkiezingen hebben gewonnen. “Het was de eerste zwarte zondag, en die mannen vierden feest terwijl Pot en Grijp begraven werden”, zei advocaat en voorzitter van de Liga voor Mensenrechten Jos Vander Velpen onlangs bij de herdenking van de moord.

Op de dag van de uitvaart leggen de Antwerpse dokwerkers voor 24 uur het werk neer. De onrust gaat niet meer weg, en al snel gaat het niet meer alleen om de moord op Pot en Grijp. Op 2 juni om 17 uur bezetten dokwerkers verschillende boten: ze eisen een opslag van 14 frank per dag. Alras springen de Antwerpse scheepsherstellers, diamantbewerkers en transportarbeiders op de kar. Een dag later trekken 10.000 arbeiders naar het Sportpaleis, ja dat bestond toen al, om naar de speeches te luisteren van – luidens verschillende gazetten – “communistische agitatoren”. De vakbonden aarzelen, de sociaal-democraten roepen op tot kalmte.

Maar de staking is zoals een sneeuwbal die van een berg rolt: alsmaar groter en groter, en niet te stoppen. Tegen dat het 12 juni is, ligt al een flink deel van België plat. Die dag stoppen ook de mijnwerkers met wroeten onder de grond en bezetten de vrouwen van FN Herstal hun bedrijf: een primeur. Op 15 juni telt België 150.000 stakers, op 16 juni 250.000, op 17 juni meer dan 400.000, op 18 juni een half miljoen, netjes verdeeld over het noorden en het zuiden. Want, zoals een affiche uit die tijd de stakers bezweert: “Uw voornaam is Waal of Vlaming, uw achternaam is arbeider.”

De beweging leidt tot een Nationale Arbeidersconferentie, duidelijk geïnspireerd door het Franse Volksfront dat een paar weken voordien nog met 600.000 man voorbij de Muur der Gefedereerden was gemarcheerd waar in 1871 de laatste communards de kogel kregen. “De arbeiders voelden het economisch herstel dat volgde op de wereldcrisis goed aan”, schrijven Els Witte en Jan Craeybeckx in hun Politieke geschiedenis van België. Ze eisen met andere woorden hun deel van de taart op, de meest vooruitstrevende zelfs de hele bakkerij.

De repressie is nochtans niet min. Op 16 juni beschiet de rijkswacht een half uur lang de stakers die zijn bijeengetroept in het volkshuis van Quaregnon. En de Vooruit van 21 juni beschrijft hoe diezelfde horde met de hulp van hinnikende paarden vrouwen en kinderen uiteendrijft in de smalle Donkersteeg in Gent: “Overal hoorde men: ‘Het zijn smeerlappen! Hadden we maar wapens!’ Weenend van woede wendden zich de arbeiders-voorbijgangers tot ons en riepen: wat zegt ge daarvan? En gij, Balthazar (de opvolger van Eedje Anseele als leider van de BWP in Gent, n.v.d.r.), ziet ge nu, gij die ons gisteren nog tot kalmte aanmaande.’”

De rijkswacht hangt dan wel het varken uit, wanneer de werkende bevolking zich rechtzet moeten zelfs snorren met sabels achteruit. Op 24 juni leest premier Van Zeeland een verklaring over het uitvoerige hervormingsplan voor. De arbeidersbeweging heeft een opslag van 7% uit de brand gesleept, de veertigurenweek, betaald verlof van minstens zes dagen per jaar, een ziekteverzekering en een verhoging van het kindergeld. Waarmee ze de basis legt van onze huidige sociale zekerheid.

Luc Cortebeeck, voorzitter van het ACV:

De zomer is voor de meesten onder ons synoniem voor vakantie. Het recht op betaalde vakantie viert dit jaar trouwens een historische verjaardag. Het is precies 75 jaar geleden dat betaald verlof een recht werd, na een massale stakingsbeweging in juni 1936. In eerste instantie was dit beperkt tot bedrijven met minstens 10 werknemers, maar het zou al snel verruimd worden.
Vanaf 1938 kunnen jongeren onder de 18 rekenen op een verdubbeling van het aantal vakantiedagen. Aan deze doorbraak was een syndicale strijd van jaren voorafgegaan, onder meer in de Internationale Arbeidsorganisatie.

Solidariteit maakt een cultuur groot

Communautair opbod en separatistisch gezwets is lang niet aan iedereen besteed, integendeel. Een bijzonder interessant initiatief is deze oproep van 'de culturele sector'. De lijst ondertekenaars is in elk geval impressionant, de inhoud van de oproep trouwens ook. Daarom, geheel tegen de gewoonte in, de integrale tekst:


Solidariteit maakt een cultuur groot

De voorzitter van het Vlaams parlement, Jan Peumans (N-VA), sprak op 11 juli zijn bezorgdheid uit over ‘het gebrek aan identiteit’ in Vlaanderen. Het is immers die identiteit die ‘moet leiden tot natievorming’. Als gevolg van dit gebrek is het belang van die natievorming ‘nog niet voldoende doorgedrongen om de gehele bevolking te overtuigen’. Voor Peumans heeft de Vlaamse deelstaat dan ook de opdracht om deze leemte op te vullen. Tegelijk hekelt de parlementsvoorzitter een aantal ‘artistieke en intellectuele kringen’ voor wie het bon ton zou zijn om ‘het Vlaamse identiteitsgevoelen te minimaliseren, ja zelfs te ontkennen’.

Als burgers die beroepshalve voortdurend met cultuur - in de breedste betekenis van het woord - begaan zijn, verwerpen wij het discours over cultuur en identiteit dat hier wordt geëtaleerd. Het holt de begrippen cultuur en identiteit uit en vormt ze om tot manipulatieve instrumenten voor politieke doeleinden. We hébben al een cultuur en we hébben al een identiteit. Beide zijn ze meervoudig. Ze zijn ook, maar niet exclusief Vlaams. We willen dan ook niet dat ze ‘opgevuld’ zouden worden met een Vlaams-nationalistisch concept. Dat zou een verarming betekenen en een aanval op wie we vandaag zijn.

1. Omdat het een proces van uitsluiting en vervreemding is

Geert Bourgeois (N-VA) maakte als mediaminister heisa over een liedje van Clouseau en noemde het ‘een Belgicistisch propagandaliedje, een pleidooi voor slecht bestuur’. Toen in 2009 de VRT het Belgavoxconcert uitzond, reageerde Bourgeois furieus: ‘Ik vind dit absoluut niet kunnen. Het gaat om een initiatief dat de Belgische identiteit wil versterken.’ Deze uitlatingen illustreren duidelijk een verwerpelijk trekje van de ‘Vlaamse identiteitsvorming’: de ene identiteit wordt de hemel in geprezen, de andere – hier de Belgische – wordt verwenst. Dat is voor ons onaanvaardbaar.We verzetten ons ook tegen de beeldvorming die mensen in ons land tegenover elkaar stelt als onverzoenbare cultuurgroepen. We aanvaarden niet dat onze Franstalige landgenoten worden voorgesteld als dragers van een cultuur die gekenmerkt zou worden door gebrek aan verantwoordelijkheid, luiheid, profitariaat, diefstal en expansiedrang.

2. Omdat het een asociale agenda verbergt

Het Vlaams-nationalisme, dat lang geleden de uitdrukking was van een terecht verzet tegen discriminatie, is vandaag een ‘economisch nationalisme’ geworden. Het profileert zich met thema’s als de transfers, de zogenaamde blanco cheques aan de Walen, het ‘zakgeldfederalisme’ enzovoort. Bart De Wever heeft een verhelderend licht laten schijnen op wat Vlaamse identiteit en cultuur vanuit dat sociaaleconomisch oogpunt zoal inhouden. Hij deed dat toen hij in de onderhandelingsgesprekken doodleuk stelde dat de Vlaamse werkgeversorganisatie Voka zijn eigenlijke baas is en dat hij pas tevreden is als Voka dat ook is. Wie het sociaaleconomische programma van N-VA erop naleest, ziet dat De Wever de agenda van Voka tot die van zijn partij heeft gemaakt. Dat opent het weinig aantrekkelijke perspectief op een Vlaanderen waar het economisch gewin primeert en sociale verworvenheden afgebroken worden. De gezondheidszorg, de pensioenen, de werkloosheidsuitkeringen, de bijstand... het gaat allemaal onder het snoeimes. Wie verzekerd wil zijn tegen ziekte of inkomensverlies, wie verzekerd wil zijn van een leefbaar pensioen, moet dat maar kopen op de privémarkt.

Het discours over ‘wat we zelf doen, doen we beter’, over Vlaamse cultuur en identiteit, fungeert als glijmiddel om die asociale agenda aanvaardbaar te maken, in naam van de competitiviteit en van Vlaanderen, eerste regio in Europa.

3. Omdat het de weerbaarheid van de burger verzwakt

Behalve met de Vlaamse vlag, zwaaien de Vlaams-nationalisten ook graag met de Europese vlag. Dat lijkt misschien tegenstrijdig maar is dat allerminst.

De Vlaams-nationalisten willen Vlaanderen loskoppelen van het economisch zwakkere Wallonië. Het nationale niveau is wat beide regio’s verbindt en de Vlaams-nationalistische agenda in de weg staat. Daarom wordt gebruik gemaakt van het supranationale niveau Europa om het nationale niveau België te laten ‘verdampen’.

Het supranationale Europa voert een beleid waarbij de sociaaleconomische agenda van de Vlaams-nationalisten perfect aansluit. Het verzet tegen die asociale agenda wordt in hoofdzaak gevoerd op een nationaal niveau: Griekenland, Portugal, Frankrijk. Het is precies op dat beleidsniveau dat de sociale ‘veroveringen’ zijn gerealiseerd en vooralsnog het best gevrijwaard kunnen worden. Als de burgers hun sociale belangen doeltreffend willen verdedigen, dan doen ze dat het best in verbondenheid met elkaar. Het terugplooien op steeds kleinere en strikt afgebakende ‘cultuurgemeenschappen’ staat haaks op de mogelijke ontwikkeling naar een sociaal Europa en Europese samenhorigheid. Precies omwille van zijn meertaligheid, zijn verscheidenheid aan talen en culturen en zijn kosmopolitische Europese hoofdstad, ligt het binnen de mogelijkheden van ons land om op dit vlak een lichtend voorbeeld van eenheid en solidariteit te zijn. Een model voor de samenleving van morgen.

De onderliggende gedachte van de oproep van Peumans is dat een cultureel homogene Vlaamse staat een betere maatschappij zal zijn dan het meertalige, interculturele België. Maar net dat kosmopolitische en interculturele is bepalend voor de wereld van morgen. In plaats van dat te ontkennen, moeten we ons afvragen wat er gebeurt als we het multiculturele omarmen. Dat gaat niet ten koste van eigenheid en creativiteit. Integendeel. Wel vereist het een kritische kijk op de relatie tussen cultuur en macht.

De Vlaamse cultuur en identiteit waarvan we volgens Jan Peumans doordrongen moeten worden, is een aberratie waar geen enkele doorsnee burger op zit te wachten. Telkens opnieuw wordt door enquêtes bevestigd dat ook de meeste Vlamingen voorstander zijn van het behoud van België en een leefbare verstandhouding willen tussen gewesten en gemeenschappen. Meer en meer Franstaligen in Brussel sturen hun kinderen naar een Nederlandstalige school. Het is goed meerdere talen te kennen, vinden meer en meer Brusselaars, van welke origine ook. Ze zien in meertaligheid een middel om vooruit te komen. De eeuwige bestuiving, de eeuwige wederzijdse contacten, het internationale, dat is de rijkdom en de kracht van cultuur.

België staat voor ons helemaal niet gelijk met het oude Belgique à papa. België staat bijvoorbeeld ook voor Priester Daens en voor de in Luik verkozen Anseele, voor Julien Lahaut. En voor de uitbouw van de sociale zekerheid. ‘De mooiste kathedraal van het land’, zeggen vakbondsmensen. Een kathedraal die gebouwd werd door Vlamingen, Walen, Brusselaars en migranten: de Belgische sociale beweging.

Waaraan het in het Vlaams-nationalistische discours fundamenteel ontbreekt, is solidariteit. Die menselijke waarde die het tegendeel is van egoïsme, hebzucht en onverdraagzaamheid. Het is deze solidariteit die vandaag, in naam van onze cultuur en identiteit, onder vuur genomen wordt. Dat kunnen we niet aanvaarden. Een grote en open cultuur is er een die de weg van het enge eigenbelang verlaat en de solidariteit als grondslag omarmt.

Dirk Tuypens (acteur), Lieve Franssen (dirigent Brecht Eisler Koor – voorzitter Louis Paul Boon Kring), Lebuïn D’Haese (beeldhouwer), Chokri Ben Chikha (theatermaker - doctoraal onderzoeker), Sharif Benhelima (fotograaf), Lucas Cathérine (auteur), Alain Clauwaert (voorzitter Algemene centrale - ABBV), Eric Corijn (prof. VUB), Andrea Croonenberghs (actrice), Hubert Damen (acteur), Jan De Smet (muzikant-zanger), Luc De Vos (zanger), Jozef Deleu (auteur), Johan Depoortere (ex VRT-journalist), Will Ferdy (artiest), Guido Fonteyn (auteur-journalist), Paul Goossens (journalist), Luuk Gruwez (auteur), Kristien Hemmerechts (auteur), Peter Holvoet Hanssen (stadsdichter Antwerpen), Rachida Lamrabet (auteur), Luk Mishalle (muzikant), Marijke Pinoy (actrice), Rik Pinxten (hoogleraar UGent), Ann Pira (actrice), Alain Platel (Les Ballets C de la B), Leo Pleysier (schrijver), Anne Provoost (auteur), Sven ‘t Jolle (kunstenaar), Walter van den Broeck (auteur), Geert van Istendael (auteur), Paul Van Nevel (musicus), Luc Vandenhoeck (secretaris ACOD-VRT), Ingrid Vander Veken (auteur), Diane Vangeneugden (De Groene Waterman), Frank Vercruyssen (acteur), Dimitri Verhulst (auteur), Vooruitgroep, Walter Zinzen (voormalig journalist VRT), Frank Albers (essayist, docent), Guy Baguet (Frans Brood Productions), Joachim Ben Yakoub (educatief medewerker diversiteit Pianofabriek), Peter Benoy (voormalig directeur theater Zuidpool), François Beukelaers (acteur), Patricia Beysens (zangeres), Jan Blommaert (hoogleraar Universiteit Tilburg), Thomas Blommaert (journalist Solidair en Visie), Carlos Boidin (Comm’sa, Communicatie met zicht op samenleving), Eva Brems (docent mensenrechten UGent), Stefan Brijs (auteur), Matthias Bunneghem (cultuursocioloog UA), Erik Burke (acteur), Geoffrey Burton (muzikant), Jan Busselen (muzikant), Pierre Callens (acteur), Frédéric Castiau (videast), Saddie Choua (filmmaakster), Birgitte Christophe (gitariste-lerares DKO), Manu Claeys (schrijver), Jef Coeck (publicist), Ron Cornet (acteur), Wim Danckaert (acteur), Geert De Belder (programmamaker Wereldmediatheek), Lieven De Cauter (cultuurfilosoof), Leslie de Gruyter (acteur), Pier De Kock (theatermaker), Gerd de Ley (acteur), Herman de Ley (em.prof UGent), Gustaaf De Meersman (Videokontakt), Didi de Paris (auteur), Patrick De Rijck (leraar), Kris De Smet (De Nieuwe Snaar), Rudy De Sutter (pianist-componist-plastisch kunstenaar), Eric De Volder (Toneelgroep Ceremonia), Georgia De Winter (dossiermedewerker Vlaams Fonds voor de Letteren), Wim de Wulf (artistiek leider Ultima Thula), Patrick Deboosere (demograaf VUB), Pascal Debruyne (onderzoeker Ugent), Chris Debruyne (coördinator VCOK), Rudi Delhem (acteur), Stef Depover (theatermaker-scenograaf), Luc Desmedt (vormingswerker op rust), Raymond Detrez (hoogleraar Oost-Europese geschiedenis UGent), Remko Devroede (muzikant), Hildegard Devuyst (dramaturge KVS), Koen Dille (bestuurslid Masereelfonds), Jos Dom (acteur), Charles Ducal (dichter), Ann Esch (actrice), Hugo Franssen (uitgeverij EPO), Jan Franssen (schilder), Fred Gesquière (woorddocent), Eric Goeman (Attac Vlaanderen - Democratie 2000), Mia Grijp (artistieke leiding vzw Sering), Frieda Groffy (auteur), Martine Haesendonckx (directrice basiseducatie Limburg), Rik Hancké (acteur), Nick Hannes (fotograaf-docent KASK), Hei Pasoep (koor), Hilde Heijnen (actrice), Jos Hennes (uitgever EPO), Rita Herbig (ACOD Onderwijs Antwerpen), Suzy Hermans (ir. Architekt), Wouter Hillaert (journalist), Pol Hoste (auteur), Daan Hugaert (acteur), Eric Hulsens (publicist), Jenny Huyghe (ICON, fotografie), Rebecca Huys (actrice), Jan Ieven (cultuurfunctionaris GC De Kriekelaar), Wies Jespers (cultuurbeleidscoördinator Brussel), Guy Kestens (concertorganisator), Hilde Keunen (schilderes), James King (voorzitter Sunshine Concerts vzw), Johan Knuts (Toneelgroep Ceremonia), Rosemie Lauwers (docent Woord KVMC Antwerpen), Isabel Leybaert (actrice), Bert Lezy (kunstenaar), Ico Maly (KifKif), Lisette Mertens (actrice-regisseur), Simone Milsdochter (actrice), Iefke Molenstra (kunstenares), Ann Montariol (dans), Pim Moorer (componist), Dirk Mosselmans (theaterregisseur), Tjhoi Ng Sauw (journalist VRT), Stefan Nieuwinckel (leerling-beiaardier), Ineke Nijssen (Toneelgroep Ceremonia), Joris Note (schrijver en literair criticus), Saïd Ouald-Chaib (Ph.D. Researcher Human Rights Center UGent), Sofie Palmens (actrice), Jos Pauwels (auteur, lector), Kris Peeraer (auteur), Andreas Peeters (illustrator, docent), Lieve Peeters (programmator theater-literatuur), David Pestieau (hoofdredacteur weekblad Solidair), Lotte Pinoy (actrice), Gert Portael (actrice), André Posman (ere-docent Sint Lucas/concertorganisatie De Rode Pomp), Guy Posson (vertaler), Alain Pringels (dramaturg toneelgroep De Appel, Den Haag), Greet Ramael (stafmedewerker buitenland Vlaams Fonds vr de Letteren), Frans Redant (dramaturg), Ludo Renders (coördinator Boulevard Amandla), Alain Rinckhout (acteur), Frank Roels (em. prof. UGent), Jo Roets (theater Laika), Kristin Rogghe (dramaturge), Mong Rosseel (theatermaker), Pieter Saey (professor Ugent), Linda Schagen van Leeuwen (actrice), Chris Schillemans (leerkracht), Vital Schraenen (theatermaker), Jokke Schreurs (muzikant), Paul Schrijvers (theatermaker), Jan Simoen (auteur), Kris Smet (voormalig journalist VRT), Bob Snijers (acteur), Frank Stappaerts (Radio 1, Het Vrije Woord), Steven Struyf (grafisch vormgever), Geert Synave (pianist-leraar DKO), Fernand Thange (prof. UA), Peter Theunynck (auteur), Angelo Tijssens (theatermaker), Monika Triest (auteur), Stefaan van Brabandt (acteur), Guy Van Craen, André Van de Vyver (schepen van Cultuur Zwijndrecht), Eliane van den Ende (cultureel journalist VRT), Wim Van Deuren (muzikant-songwriter-producer), Hendrik Van Doorn (toneelgroep Ceremonia), Michel Van Dousselaere (acteur), Pat Van Hemelrijck (theatermaker), Johan Van Hoorde (medewerker Nederlandse Taalunie), Greta Van Langendonck (actrice), Annabelle Van Nieuwenhuyse (Point.Five vzw voor culturele ontmoeting), John Van Oers (docent beeldhouwkunst-beeldhouwer en maquettebouwer), Rob Van Vlierden (dorpsdichter Overpelt), Robrecht Vanden Thoren (acteur), Jan Vandenhoeck (grafisch ontwerper), Ivo Vander Borght (musicus), Lieven Vanhoutte (Internationale en Europese coördinatie AC-ABBV), Geert Vanoorlé (toneelgroep Ceremonia), Frank Vercruysse (pianist-componist-auteur), Gerry Vergult (medewerker VRT - muzikant), Greet Verhoeven (graficus VRT), Trees Verleyen (docent journalistiek KHMechelen), Peter Vermeersch (muzikant), Judith Vindevogel (artistiek directeur Walpurgis), Vitalski (auteur), Erik Vlaminck (auteur), Bart Vonck (dichter-vertaler), Jan Vromman (documentairemaker- beeldend kunstenaar), Jacky Walraet (centrum voor Muziekinstrumenten Bouw), Dominique Willaert (Victoria Deluxe), Gudrun Willems (centrumverantwoordelijke GC Elzenhof, Elsene), Zjakki Willems (muziekproducer VRT),
Nigel Williams (stand-upcomedian), Karim Zahidi (docent UA, UGent), Sami Zemni (docent UGent), Jan Zienkowski (departement linguïstiek UA) en de lijst neemt maar toe.