van Morendoders tot Botsende Beschaving

Kameraden en vrienden,
het moet niet meer gezegd worden, het was vandaag een zalig zonnige dag. Ik heb ervan geprofiteerd om wat achterstallige literatuur weg te werken. Ik heb mij dan ook gesmeten op een boek van Lucas Catherine, van Morendoders tot Botsende Beschaving.

Het boek beschrijft in feite de geschiendenis van de islamofobie. Daarbij wordt tevens korte metten gemaakt met een aantal mythen, zoals de mythe van de joods-christelijke Europese cultuur, en de mythe van de Europse waarden en normen.
Het boek is een serieuse aanrader voor wie de geschiedenis van een andere kant wil bekijken en voor wie geen genoegen neemt met de prietpraat van (extreem-)rechts.

een kritische lezer doet er altijd goed aan om eerst de inhoudstabel van een boek te bekijken:

Inleiding: de spiegel van Pirenne

1. Kruistochten tegen de islam: het ontstaan van de islamofobie
   Kruistocht naar het Heilige Land
   Jihad wordt Heilige Oorlog
   De noordelijke kruistochten tegen de heidenen
   Moros y Cristianos: de zuidelijke kruistochten tegen de islam
2. Jacob Van Maerlant, de peetvader van de islamofobie
   Hoe Karel Spaengen wan
   De kruistochten, want hier ene ghuldine tijt angaet
3. De reconquista van Afrika: de Nederlanden krijgen een tweede les in islamofobie
   Islamofobe humanisten
4. Islamofobie leidt tot cultuurnegationisme
   De Griekse erfenis als exclusief Europese erfenis: een mythe
   Het Arabisch hellenisme
   Cultuurnegationisme
   De mythe van Europa als joods-christelijke beschaving
   Europa heeft niet echt een traditie van tolerantie
5. De Turkenoorlog
6. De orthodoxe christenheid en de islam
7. De ontdekking van Amerika: eindelijk eens andere heidenen dan moslims
   Het Valladolid-debat
8. De hiërarchisering van de wereld: humanisten worden racisten
   La Mission Civilisatrice en de oriëntalistiek
   Ze willen onze ideeën wel, maar niet onze aanwezigheid
9. Islamofobie tijdens de kolonisering: twee voorbeelden
   Nederlands-Indië

   Het ontstaan van de moderne islamologie
   Het ontstaan van het panislamisme
   Kolonisatie en associatie: met het zwaard beschaving brengen

   De val van de Swahili islam in Kongo
   Kolonisatie: de oorlog tegen de islam
10. Botsende Beschavingen? Of is het maar één beschaving die botst?
    Bernard Lewis, islamofoob 'in the service of empire'
    Van rassenstrijd naar Botsende Beschavingen
    De terugkeer van Jacob Van Maerlant
    Little Lewis en Little Huntington in België: Beliën en Doornaert

    Atlantische solidariteit en steun aan Israël
    Islamofobie en dubbele standaarden
11. Vlaanderen bruist van de islamofobie en botsen doet het ook
    Het Vlaams-nationalisme leeft en teert op mythen
    Provincialistisch Vlaanderen

Besluit
Voornaamste bronnen
Index

de inleiding is geheel en al online te lezen: de Spiegel van Pirenne.

en speciaal voor zij die nog niet overtuigd zijn, het besluit:

"Dit is geen mooi overzicht van onze geschiedenis. Wij denken almaar aan onze verworvenheden: de Verlichting en Industriële Revolutie. Maar daar valt buiten Europa weinig van te merken. In de moslimwereld propageren we alles behalve de Verlichting. Integendeel: we steunen er de meest achterlijke monarchieën, de fundamentalistische oliesjeiks van Saoedi-Arabië over Koeweit tot Brunei op kop, militaire regimes, zoals de 'verkozen' generaals in Egypte, Pakistan of Indonesië. En je moet van zeer kwade wil zijn om te durven beweren dat de ideeën van 'vrijheid, gelijkheid en broederlijkheid' in Noord-Afrika door de Fransen of in Kongo door de Belgen verspreid werden.
Europa heeft een zeer duistere kant die zelden belicht wordt.
Het meest dominante aspect van die duistere kant is onze islamofobie en onze latente xenofobie. Toegegeven, de Arabieren discrimineren zwarten, de Chinezen kijken neer op Europese langneuzen, Indiërs vinden hun cultuur superieur aan de onze. Maar geen van hen heeft in naam van het ras of van zijn culturele waarden pseudowetenschappelijke racistische ideologieën geconstrueerd en op basis daarvan genociden gepleeds of koloniale en wereldoorlogen gevoerd zoals wij dat hebben gedaan.
Bij 'onze' eerste expansie: 15 miljoen in Centraal en Zuid-Amerika op enkele decennia tijd. Afrika hebben we misschien wel het hardst aangepakt. Vier eeuwen Europese slavenhandel - met de Nederlanders als koplopers - leverden 50 miljoen gedeporteerden en 20 miljoen doden op volgens de cijfers van de Unesco. Daarna volgden vuile koloniale oorlogen in Indochina: meer dan 1 miljoen doden veroorzaakt door de Fransen, daarna nog eens 2 miljoen door de Amerikanen. En dan opnieuw Afrika: alleen al in Angola 2 miljoen doden. We steunen ook nog altijd de apartheidsstraat Israël in Palestina, de laatste kolonie.
Het is dan ook niet te verwonderen dat niet-Europeanen, zoals Arabieren, naar de westerse cultuur kijken alsof ze in een vervormde spiegel kijken waarin de begrippen 'vrijheid, gelijkheid en broederlijkheid' zwart weerkaatst worden als 'geweld, bloed en repressie'. Die vervormende spiegel heeft een naam: islamofobie, antisemitisme, xenofobie.
Constant is het Westen virulent xenofoob geweest tegen al wie niet-westers was. En is het dat nog altijd. Op dat punt zijn we niet erg geëvolueerd en zitten we nog in de eeuw van Karel de Grote, in de duistere middeleeuwen. We zijn wel zeer inventief in het telkens herbenoemen van onze agressie: eerst was het de christenheid die streed om het Heilig Graf, daarna streden we voor de 'beschaving' op alle andere continenten, later voor ons ras. Sinds die term bezoedeld raakte door de misdaden van het nazisme en het fascisme, spreken we over cultuur en waarden. Maar eigenlijk ging en gaat het om agressie, grenzeloze bezitsdrang en meedogenloos geweld. Eigenlijk is er maar één botsende beschaving: Europe has bloody borders."

Voor zij het liever eens van iemand anders horen, enige (zeer uiteenlopende) recensies: Joly, Indymedia, AFF, Knowington, Mo, LVB, Boco, Solidair, Uitpers, 'lezersbrieven'.

Luister ook zeker naar het interview van de auteur op Radio 1.

Lucas Catherine lezen is altijd een hele belevenis, die man is een schier-onuitputtelijk vat kennis die erin slaagt om uiterst leesbaar de problematiek van elke mogelijke kant te benaderen, in al zijn aspecten. Zijn boeken sleuren je dan ook mij van de vroege middeleeuwen naar het begin van de Amerikaanse invasie van Irak, langsheen de slavenhandel en de geschiedenis van de Kongolese moslims.
Enige minpunt bij Catherine is dat hij geen bronnenapparaat gebruikt. Enkel aan het einde van zijn boek geeft hij een overzicht van de voornaamste gebruikte bronnen.
In elk geval een serieuse aanrader.
Andere boeken van Catherine:

• Manyiema. De enige oorlog die België won
• 3x weg van Zanzibar
• Ik wist niet dat de wereld zo klein was - Reisverslagen van een eerste globalisering
• Islam voor ongelovigen
• Keukens aller landen - Een smakelijke historie
• Palestina - De laatste kolonie?
• De reïncarnatie van een atheïst
• Rijstpap, tulpen & jihad
• Twee Arabieren of de Parabel van de Artisjok
• Van Morendoders tot botsende beschaving - De duizendjarige oorlog tegen de islam
• Verre kusten van verlangen - Curieuze reizen
• Wandelen naar Kongo - Langs koloniaal erfgoed in Brussel en België