Jan Hertogen bekeek het onderzoek op zijn eigen kritische manier en formuleerde een aantal kritische bedenkingen en kantekeningen: De resultaten van het onderzoek dat op 26/01/09 door het Instituut voor Sociaal en Politiek Opinieonderzoek ISPO aan de pers werd voorgesteld, Etnische minderheden en de Vlaamse kiezer - 2007 - ISPO, 2008 is veel genuanceerder dan de onderzoekers laten uitschijnen. Dat is ondermeer het gevolg van de vraagstelling die nog dateert van 1991 (twee jaar na de doorbraak van het Vlaams Blok) en die gedurende 16 jaar werd aangehouden omwille van de historische vergelijkbaarheid. Tevens is de interpretatie van de schaal: Helemaal eens, oneens, niet eens/niet oneens, oneens en helemaal eens gedateerd.
14,3% van de respondenten is het helemaal eens met de uitspraak "De islamitische waarden zijn een bedreiging voor Europa", 34% heeft geoordeeld niet voor dit antwoord te kiezen om welke reden dan ook, in de context van de vraagstelling is men het niet helemaal eens met het dreigingskarakter van de islam. Dat de onderzoekers de percentages op deze beide vragen toch samentellen is een spijtige zaak omdat de nuance van wie het niet helemaal eens is verdwijnt en de 48,3% van de Vlaamse kiezers in het ongenuanceerde kamp van de Vlamingen geduwd wordt die de islamitische waarden als een bedreiging voor Europa zien. Maar daar blijft het niet bij. Op basis van deze uitspraak worden zij ook nog eens 'islamofoob' genoemd, een ongegronde uitspraak die een feitelijke devaluatie inhoudt van dit begrip en de achtergrond ervan.
Aan het slot van zijn artikel wijst hij met een beschuldigende vinger naar de ongelijke behandeling van de Islam als godsdienst door de Belgische Overheid: Waarom de 'minderhedenorganisaties' evenwel nalaten de vinger te leggen op de wonde van de ongelijke behandeling van de islam als erkende godsdienst sinds 1974 blijft een vraag. Er zou kunnen nagegaan worden in welke mate de exclusie van de islam en de niet toepassing van de grondwettelijk gewaarborgde gelijke behandeling van de islam sinds haar erkenning in 1974, een cruciaal element is in de negatieve perceptie. Zeker omdat de toetsteen van de gelijke behandeling de gelijke materiële ondersteuning is. Wie voor de grondwet ongelijk is zal het ook wel verdienen, is de gemakkelijke conclusie van de burger, terwijl het de Overheid zelf is die de scheiding tussen Staat en Godsdienst al decennia schendt wat de islam betreft.
Tenslotte wijst hij ook op 'het groeiende links-progressieve hiaat': Met de reportages en het boek van Jan Leyers, De Weg naar Mekka werd een brug opgeblazen tussen de moslims en de Vlaamse goegemeente. Meer en meer wordt het links-progressieve meegetrokken in een ongenuanceerd en ideologisch discours met alsmaar verdere stigmatisering en 'ontmenselijking' van de 'moslims'. Het 'terrorisme is daarbij het grote kwaad dat verbonden wordt met een godsdienst en haar gelovigen. Het terrorisme wordt voor de islam wat het communisme was voor de joden in het door het nationaalsocialisme gecreëerde beeld.
Het overgrote merendeel van de reacties draaien niet zozeer over het onderzoek an sich, maar over islamofobie. De auteurs in kwesties geven hun verschillende meningen over islamofobie, de oorzaak of achtergrond, en enkelen reiken mogelijke oplossingen aan.
Pascal Debruyne, Ico Maly en Bleri Lleshi: "Hoe meer de welvaartstaat lijkt weg te ebben onder druk van de economische globalisering en hoe dieper de kloof tussen “have’s” and “have not’s” wordt, hoe meer de externe vijand in het vizier komt. De sociaaleconomische bedreiging, de klassenfactor en de angst voor verdere deregulering en delokalisering, voedt deze schimmel waarop het racisme en xenofobie weelderig voort tiert. ‘De islam’ en ‘moslims’ dienen hier deels als “afleidingsmanoeuvre”. Sindsdien heeft dit discours gestaag aan invloed gewonnen over de ganse wereld en worden structurele sociaaleconomische problemen (zoals werkloosheid, criminaliteit, …) en geopolitieke drijfveren gecamoufleerd door het discours van de botsing der culturen."
het Minderhedenforum: het is droevig gesteld met de openheid van Vlaamse kiezers tegenover hun islamitische buren. Een verrassing kunnen we dit niet noemen. Moslims – en etnisch-culturele minderheden in het algemeen – voelen hun negatief imago in de maatschappij al jaren als een toenemende last. Niet enkel lijden hun zelfbeeld en identiteitsontwikkeling eronder, ook hun reële kansen om het te maken worden erdoor ingeperkt. Personen die een job aan hun neus voorbij zien gaan omwille van zijn afkomst of geloof zijn geen alleenstaande gevallen.
Wanneer etnisch-culturele minderheden deze onrechtvaardige behandeling aanklagen, wrijft men hen al snel een slachtoffercultus aan. Het onderzoek van de KULeuven bewijst echter dat er wel degelijk een probleem is met hoe onze samenleving naar minderheden kijkt. Zoals Prof. Swyngedouw terecht aanhaalt: deze houding legt een zware hypotheek op de ambitieuze toekomstplannen die de Vlaamse Regering onlangs in het Pact 2020 bezegelde. Nochtans stemt het negatief beeld dat deze Vlamingen hebben helemaal niet overeen met de realiteit. Ook etnisch-culturele minderheden zijn in de eerste plaats gewone mensen, met familie en vrienden, die genieten van een goed gesprek en zich ergeren aan het slechte weer.
De vraag is bijgevolg vanwaar dat negatief imago komt. Media dragen hier een grote verantwoordelijkheid. De meeste Vlamingen hebben namelijk in hun dagelijks leven immers nauwelijks contact met mensen van andere afkomst of met een andere levensovertuiging. Ze zijn m.a.w. afhankelijk van media om zich een beeld te vormen over deze groepen. Die berichtgeving wordt verondersteld de gemiddelde Vlaming correct te informeren. Net daarin schieten media helaas schromelijk te kort. Eenzijdige en negatieve berichten domineren. Islam komt vooral aan bod als het over problemen gaat. Media hebben nu eenmaal oog voor wat negatief is, voor wat fout gaat in een samenleving. Goed nieuws is geen nieuws.
Heel wat politici lieten hun licht schijnen over deze kwestie:
Marino Keulen noemde het onderzoek 'opmerkelijk': Het gaat hier om een belangrijk samenlevingsprobleem, en de resultaten van de studie intrigeren mij. Ik wil van de auteurs dan ook graag preciezere cijfers krijgen en te weten komen hoe zij aan hun resultaten gekomen zijn.
Hij ziet ook een belangrijke verantwoordelijkheid bij de media: Mensen voelen zich onveilig door wat ze in de media zien en horen over grote terreurdaden, terwijl gewone moslims die daden evengoed verafschuwen. Bovendien kennen we elkaar niet echt goed, en onbekend maakt onbemind.
In P-magazine laat hij volgende woorden opgetekenen: Veel mensen weten eigenlijk niets af van de islam. Het enige wat ze wel weten, zijn de dingen die ze ooit op tv gezien hebben, zoals terreuraanslagen en taliban-toestanden. Eigenlijk hebben we de islam in ons land ook een beetje doodgezwegen, terwijl het net een van de snelst groeiende religies van ons land is. Sinds die godsdienst in 1974 in België erkend is, hebben we er verder niets meer mee gedaan.
De reacties van Turtelboom, Vogels en Gennez zijn opgetekend door De Standaard.
Een opmerkelijke bijdrage aan het debat werd geleverd door de Leuvense schepen Ridouani: ik stel vast dat toch 52 procent van de Vlamingen een positieve houding heeft en niet meteen een bedreiging ziet in de islam. Maar dit betekent zeker niet dat ik geneigd ben de maatschappelijke stress rond islam onder de mat te vegen. Integendeel zelfs.
Hij verwijst naar de lange geschiedenis van islamofobie in Europa: De culturele kloof tussen Europeanen en moslims is op die manier historisch gegroeid en vandaag nog lang niet weggewerkt. Autochtone Vlamingen moeten bovendien beseffen dat ze de realiteit niet kunnen ontkennen: allochtone moslims zijn en blijven hier. We hebben geen andere optie dan te leren samenleven. Het bestrijden van kansarmoede en een gedifferentieerd integratiebeleid zijn belangrijke sleutels.
Fouad Gandoul: Het ontstaan van een coherente politieke maatschappij, aldus John Locke, hangt af van de bereidwilligheid van de individuen om zich aaneen te sluiten tot één gemeenschap. De civiele maatschappij alsook de overheid moeten alles inzetten om een versterkte democratie gebaseerd op inclusief burgerschap mogelijk te maken.
Dirk Geldof: Het valt op hoezeer de debatten tegenwoordig over de culturele verschillen gaan, terwijl de groeiende etnische ongelijkheid naar de achtergrond verdwijnt. Nochtans zijn beide debatten onlosmakelijk verbonden.
Islamofobie wordt door nogal wat mensen 'verstaanbaar' geacht, logisch, of zelfs lovenswaardig. Hieronder een kort overzicht van auteurs die naar buiten komen met een (semi-)islamofobe opinie, waarbij ze zeer duidelijk het slachtoffer met de vinger wijzen.
Staf De Wilde: Zolang een boek uit de 7de eeuw wordt opgelegd als de ene onfeilbare bron van alle kennis en moraal is het onmogelijk om toe te treden tot de moderniteit en zolang zal de islam geconfronteerd blijven met afwijzing en achterdocht.
de vlaamse blogger Don Viona: de enige vragen die ik mijzelf stel na jaren van confrontaties in Gent... is er werkelijk geen gevaar dat wij ons moeten aanpassen aan Moslim normen...en moeten wij zo tolerant zijn dat het echt vervelend word..en waarom word kritiek altijd onmiddelijk als racisme beschouwd ?
Wim van Rooy kon zich uiteraard niet inhouden, gratis publiciteit voor zijn nieuwste boek is altijd mooi meegenomen, zijn stuk droeg de veelzeggen titel Islamofobie en waar ze vandaan komt: Moslims zijn mensen zoals niet-moslims, maar ze zijn tot vijandigheid jegens niet-moslims geconditioneerd door de ideologie die Mohammed vastlegde in de koran.
Maar het ware raadsel in dezen bestaat hierin: hoe komt het toch dat zovele progressieven, linksen en oerchristelijke mensen zo'n bord voor hun kop hebben en niet willen inzien dat men hier met een systeem te maken heeft dat onwrikbaar meent wat het zegt! Het gebeurt wel meer dat gewone mensen wat meer gezond verstand hebben dan intellectuelen, maar hier is het werkelijk verpletterend... Men verkiest, zoals ten tijde van het fascisme, een verderfelijk appeasement boven inzicht in de boosheid. Men heeft blijkbaar niets geleerd: historia non magister. Misschien daar eens een enquête over houden?
het extreemrechtse BrusselsJournal publiceerde volgend stukje proza als antwoord op de bijdrage van Ridouani: Ja, het is toch wat met die historische argwaan van Europa: drie keer letterlijk het mes op de keel gezet gekregen, en nog niet willen snappen dat de islam de godsdienst van de vrede en de positieve bijdragen is. Wat kwamen die islamitische legers in 732 in de Franse stad Poitiers zoeken – geschriften van Aristoteles soms die dringend naar het Arabisch vertaald moesten worden om ze voor de toekomst te bewaren? Werden Granada en Cordoba veroverd –ik had bijna «bloedig» veroverd geschreven, maar dat kunnen we wel uitsluiten aangezien het over een islamitische verovering ging, en geen christelijk herovering– werden Granada en Cordoba dus door die islamitische legers veroverd om enkele belangrijke wiskunde principes hun ingang te doen vinden in Europa? En kwam ten slotte het beleg van Wenen in 1683 er omdat islamitische legers het niet meer konden aanzien dat Europa er artistiek totaal achterlijk bijliep? Me dunkt dat de ondervoorzitter van de SLP in zijn stukje een wel heel bijzondere interpretatie van de geschiedenis voorlegt, maar het kan natuurlijk altijd aan mijn islamofobie liggen…
ook prachtig is deze paragraaf: Bovendien stellen noch Mohamed Ridouani, noch Naima Charkaoui zich de vraag waarom precies de islam zoveel te lijden heeft onder negatieve berichtgeving en historische argwaan, terwijl het boeddhisme, hindoeïsme en mozaïsme daar duidelijk veel minder last van hebben. Een boeddhistisch-hindoeïstisch-mozaïsch-christelijke samenzwering tegen de islam? We zouden het eens aan de nabestaanden van de boeddhistische versie van 9/11, de hindoeïstische 3/11 of de mozaïsche 7/21 gevraagd hebben, maar om één of andere reden bestaan die niet. Een islamofobe vaststelling?
Natuurlijk konden ook de (extreem-)rechtse politici niet ontbreken in dit lijstje:
Jurgen Verstrepen: Ik denk dat de Vlaming heel veel moeite heeft gedaan om 'hen' net wél te kennen. Liefde moet van 2 kanten komen. Dat schuldgevoel aanpraten is een steeds weer terugkerende techniek van de politiek correcten.
Dedecker: Misschien heeft onze Bange Blanke Man er genoeg van dat onze maatschappij door het stof gaat voor absurde multiculturele dogma's en wetenschappelijke onzin zoals het creationisme, die de verworvenheden van de Verlichting en de wetenschap trachten te overheersen. Het maatschappelijk leven berust op onderling vertrouwen. Als de cultuur en de waarden te veel verschillen en het referentiekader zoek is, wordt het onderlinge vertrouwen aangetast.
In het zelfde extreem-rechtse straatje, Filip DW: Als islamofobie betekent dat men islamokritisch is, dan meen ik dat het de plicht is van eenieder om islamofoob te zijn. Als islamofobie betekent dat men de islam ziet als een bedreiging dan is het de plicht van eenieder om islamofoob te zijn. De politieke ideologie van de islam en de radicale islam vormen inderdaad een bedreiging voor onze Vlaamse en Europese culturele eigenheid en identiteit. Europa mag nooit Eurabia worden!
Een reactie van AFF kon uiteraard niet uitblijven: Er kan nog meer geantwoord worden op de ooglap-visie van Dewinter over de islam (kritiek op het ‘politieke correcte denken’ over de islam bijvoorbeeld haalt wél de opiniepagina’s van de kwaliteitskranten, de voorbije week onder andere nog Wim Van Rooy in De Standaard en Joost Zwagerman in De Morgen) maar meer over de islam(kritiek) een andere keer. Alleen nog dit: als Dewinter beweert dat de Vlamingen wél weten wat de islam inhoudt, waarom brengt hij op 2 maart dan nog zijn boek Inch’Allah? uit? Hij mag dat natuurlijk – “vrijheid van meningsuiting…” – maar is dat dan nog wel goed besteed geld? Of is het de bedoeling nog wat olie op het vuur te gieten?
De Gentse vmo'er Francis Vande Eynde heeft ook een leuke denkpiste: Maar ze (politici) zijn in dit bedje nog erger ziek. Ze hebben een naam willen geven aan de negatieve houding van de bevolking t.o.v. de islam. Namelijk: islamofobie. Een fobie is zoals u wel zult weten een ziekte (denk aan claustrofobie, een ziekelijke angst om opgesloten te zijn, of aan agorafobie: een ziekelijke pleinvrees). Het gaat hier dus volgens hen niet over om het tegenspreken van een politiek standpunt, maar wel om het uitroeien van een epidemie die blijkbaar de gedachtegang van vele mensen heeft aangetast. Voelt u het totalitair angeltje in deze redenering zitten?
Voor de liefhebbers is er nog het interview met Joost Zwagerman in Phara.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten