De Nederlandse Volkskrant publiceerde vorige week een stuk van Ceylan Weber, islamitische feministe en specialist op het vlak van emancipatie en islam. Daarin een wel zeer opmerkelijke analyse van het 'hoofddoekenprobleem'.
De structurele en felle aandacht voor dit onderwerp roept de vraag op welke gevoelens hier geraakt worden. Het eerste en meest gehoorde antwoord is dat het raakt aan de vrijheid omdat de hoofddoek een symbool van onderdrukking van vrouwen is.
Ik zal de laatste zijn om te ontkennen dat gesluierde moslimvrouwen in Nederland, door hun vrije en zelfbewuste keuze voor een hoofddoek, een aanzienlijk risico lopen dat zij ongewild en onbewust alsnog tegemoet komen aan verborgen behoeften en fantasieën van veel moslimmannen om het uiterlijk van vrouwen te bepalen en daarmee iets van haar ondergeschikte positie in stand te houden. Op dat risico kan niet vaak genoeg gewezen worden.
Tegelijkertijd vermoed ik dat de hevige oproep om te ontsluieren veel te maken heeft met vergelijkbare fantasieën en behoeften van veel autochtone mannen. In de afgelopen periode hebben onder meer Stine Jensen en Sunny Bergman al op de risico’s van de huidige beeldcultuur gewezen, en vooral op de dwingende (want structurele) wijze waarop vrouwen daarin een ideaalbeeld van hun uiterlijk krijgen voorgeschoteld. Dat beeld is naast slank, jong en op de juiste plaatsen rond, ook vergaand bloot. Wellicht lopen moslimvrouwen die ontsluieren, en de vrouwen die hen daartoe oproepen, dus wel een even groot risico om onbewust en ongewild te voldoen aan de verborgen behoeften en fantasieën van een groep autochtone mannen, om het uiterlijk van vrouwen te bepalen en zo haar bereidheid om te behagen in stand te houden?
Tot slot valt mij op dat het vooral mannen van middelbare leeftijd zijn, veelal uit conservatieve hoek, die zich opwerpen als de beschermers van moslimvrouwen om van hen eerbare vrije vrouwen te maken. Stel ik nu een te grote vraag als ik me afvraag of deze galante ridderlijkheid mede wordt ingegeven door het verlies van traditionele mannelijke posities en de daarbij behorende privileges tijdens de tweede feministische golf?
Geen opmerkingen:
Een reactie posten