1.14.2010

Krijgstumult aan de Marokkaanse Kust

Vanaf deze week, en nog tot de 14 maart, kun je in het Jubelparkmuseum (te Brussel voor de jahils onder ons) gaan kijken naar vier wandtapijten.

Niets wereldschokkend hoor ik u denken, voor 4 stoffige tapijten kom ik mijn huis uit.
Bon, het zijn natuurlijk tapijten, en het zijn er maar vier, daar geef ik je gelijk in, maar het zijn zeer interessante voorstellingen van een vaak vergeten stukje koloniale geschiedenis. En moeten we er zeker ook bijzeggen, het is maar bij hoge uitzondering dat ze in België te bewonderen zijn.
De tapijten waren in Brussel voor hun groot onderhoud en verdwijnen dan terug naar Spanje, naar de Onze-Lieve-Vrouw-Tenhemelopnemingskerk van Pastrana.

Waarom dus naar 'Krijgstumult aan de Marokkaanse Kust' gaan bekijken?

Eerst en vooral dus omdat Belgische wandtapijten uit de 15de eeuw sowieso meer dan het zien waard zijn.
Deze vier zijn vooral het zien waard door hun voorstelling. Het onderwerp is de veroveringstocht van Alfonso V o Africano in wat vandaag de dag Marokko is en toen het Koninkrijk Fez.

De wandtapijten zijn 11 bij 4 meter en zijn van een prachtige kwaliteit.

Voor de geïnteresseerden, wat meer over die Portugese invasie.

Alfons V (1432 - 1481) is vooral bekend in de geschiedenisboekjes, als hij er al in vermeld staat, als diegene die vorst was van het koninkrijk van Portugal en de Algarve ten tijde van prins Hendrik de Zeevaarder.

Maar hij heeft natuurlijk meer gedaan dat dan. Hij is de man die de conquista tot aan de andere oever van de zee verderzette.

De verovering, die in onze geschiedenisboekjes steeds voorgesteld wordt als 'reconquista' (al-ʼIstirdād in het Arabisch voor de geïnteresseerden), als herovering dus, was de strijd van adellieden uit de Pyreneeën ter verovering van het Iberisch schiereiland. De heilige kruistocht tegen het Islamitisch Gevaar, een laatmiddeleeuws fenonomeen die vandaag de dag nog steeds door onze blut-und-bodem-islamofoben wordt opgehemeld. Toen de verovering 'compleet' was en de katholieke koninkrijken het hele Iberisch schiereiland in handen hadden, was de kous volgens sommigen nog helemaal niet af. De hele wereld moest een strijdtoneel worden, het gevecht moest gevoerd worden in het 'hart' van de Islamitische wereld. Deze ideologie, die voor een deel de uitdrukking was van de belangen van het opkomende handelkapitalisme, richtte zich op de verovering van Afrika en het ontsluiten van de economische topregio's in de toenmalige wereld voor de 'christelijke' handelskapitalisten.

Deze invasie kreeg uitgebreide zegeningen van de Katholieke Kerk. In 1452 vaardigde zijne heiligheid Paus Nicholas V de Pauselijke Bul Dum Diversas uit. Hiermee werd de kolonialisering en de slavernij van 'saracenen, heidenen en om het even welke andere ongelovigen' gezegend. In 1455 deed dezelfde paus er nog een schepje bovenop in Romanus Pontifex.


Toen in Alfons V in 1448 de troon besteeg, rekende hij eerst af met te machtig geworden edellieden, na de Slag bij Alfarrobeira op 20 mei 1449, kan hij zijn macht consolideren. Toen kon hij zich concentreren op de invasie van Noord-Afrika.
Zijn grootvader, João I, had in 1415 de noordelijke havelstad Ceuta ingenomen. Zijn invasieleger slaagde er in om Alcacer Ceguer, in 1458, Tanger, in 1464 en Arzila, in 1471, in te nemen. Later werden delen van Guinea en Kaapverdië veroverd.
De Portugezen zullen laten nog Safi, in 1488, El Jadida, in 1502, Agadir, in 1505 en Souira Guedima, in 1506, innemen. Ondanks pogingen van de koningen van Fez en hun Spaanse bondgenoten om dit te verhinderen (christelijk-islamitische dialoog en samenwerking was heel normaal in die tijd, Spanje dat trouwens terzelfdertijd hun finale gevecht leverde tegen Granada). Aan dit hele avontuur kwam een einde toen de Saadi-dynastie het noorden in handen nam en het land grotendeels zuiverde van Portugezen en binnensluipende Ottomanen.
Grotendeels want Ceuta bleef in Portugese handen tot 1668, toen werd een deal gesloten die een einde maakte aan de Portugese en Spaanse dynastieke troebelen en Ceuta in Spaanse handen bracht. Spanje bezet Ceuta tot op de dag van vandaag.
Kameraden, vrienden en anderen, voor de prijs moet je het niet laten, je geraakt binnen voor 5 € voor werkende mensen, 4 € voor studenten en 1,50 € voor de werkelozen onder ons (inclusief de toegang tot de vaste verzamelingen).
Meer praktica

Geen opmerkingen: